Dıkıı Armannyń dosy men Kelimbetovtiń kúıeý balasy: Dýbaıda qarjy pıramıda basshysyn tonaǵan kim?

Foto: Orda.kz

Jańa jyl túni Dýbaıda Finiko qarjy pıramıdasynyń negizin qalaýshy Edvard Sabırovqa shabýyl jasaldy. Ol mıllıondaǵan dollarlyq alaıaqtyqtarymen tanymal bolǵanyna qaramastan, Dýbaıda tynysh ómir súrip kelgen edi. Alaıda, ol tonalǵannan keıin jaǵdaı ózgere tústi, dep jazdy qandastar.kz

Orda.kz redakııasyna belgili bolǵan málimetke sáıkes, birneshe kún buryn ustalǵan eki adamnan bólek, iske taǵy birneshe qatysýshynyń qatysy bar. Olardyń biri úlken suraq týǵyzýda, sebebi ol burynǵy saıası salmaqty tulǵa Qaırat Kelimbetov pen qylmys áleminiń bedeldisi Arman Jumageldıev.

Zertteýimizdiń álqıssasyna toqtalaıyq

Qańtar aıynyń basynan bastap túrli aqparat kózderi qarýly shabýyl men 327 myń dollar urlaý isine baılanysty Anorbek Tómibaev pen Esbolat Kenjeǵazynyń ustalǵanyn habarlady. Olar Reseıden ushyp shyǵýǵa tyrysqan kezde biri Vnýkovo áýejaıynda, ekinshisi Domodedovo áýejaıynda qolǵa túsken. Qazir olardy qylmys bolǵan Birikken Arab Ámirlikterine ekstradıııalaýǵa daıyndaýda. Aıta keterligi, ustalǵandardyń ózderinen aqsha tabylmaǵan. Boljam boıynsha, kúdiktiler BAÁ-dan ushar aldynda aqshany krıptovalıýtaǵa aınaldyryp úlgergen bolýy múmkin.

Artynsha bul oqıǵaǵa jańa esimder qosyldy. Atap aıtar bolsaq, Janbolat Serikov, Damır Muratov, Ernur Almahan, Nurjigit Qalybekov jáne Abzal Tóken. Bul adamdardyń kim ekenin biz óz betimizshe anyqtadyq, óıtkeni memlekettik organdar jaǵdaıǵa kóz juma qarap, túsinikteme berýden nemese resmı jaýap usynýdan bas tartqandaı áser qaldyrdy.

 Basty kúdikti — qaryzǵa belshesinen batqan magnat pa?

Bizdiń derekkózderimizdiń málimetinshe, shabýyldy uıymdastyrǵan — Janbolat Serikov. Ol 1985 jyly Mańǵystaý oblysynda týǵanymen, qazirgi ýaqytta Almatynyń elıtalyq aýdanynda tirkelgen. 23 jeltoqsanda Dýbaıǵa ushyp ketip, 3 qańtarda Stambuldan Bakýge kelgen kezde ustalǵan.

Biz oqıǵanyń «basty keıipkerine» tereńirek úńilgenimizde, onyń atyna 3 mıllıard teńgeden astam qaryz tirkelgenin anyqtadyq. Onyń ishinde:  – «Bank Frıdom Fınans» aldyndaǵy bereshegi — 90 mıllıon teńge,  – «Bank entrKredıt» — 800 mıllıon teńgeden astam,  – «ForteBank» — 2,3 mıllıard teńge.

2023 jyldyń 27 jeltoqsanynan bastap oǵan Qazaqstannan shyǵýǵa tyıym salynǵan. Bul jaǵdaı jańa suraq týdyrady: kúdikti elde bir jyldan astam ýaqyt bolmaǵandyqtan shetelde erkin júrdi me, álde 2023 jyldan keıin Qazaqstan shekarasyn zańsyz kesip ótti me?

 Janbolat Serikov jáne onyń bıznes-ımperııasyna toqtalaıyq

Ashyq derekkózderge súıensek, Janbolat Serikovke «Krıstall» túngi klýby tıesili. Qaryzdardyń jalpy somasy — 3 146 321 314 teńge — dál osy bızneske tirkelgen. Klýbtyń naqty zańdy mekenjaıy kórsetilmegenimen, sóz Almatydaǵy «Nurly Taý» bıznes ortalyǵyndaǵy karaoke jaıly bolýy múmkin.

Serikov sońǵy jyldary Almatydaǵy ıpotekalyq kompanııa jáne «Toıota Faınanshl Servıs Kazahstan» mıkroqarjylyq uıymymen birneshe ret sottasqan. Sonymen qatar, kompra.kz deregine sáıkes, kúdiktiniń tolyq attasy — Janbolat Serikuly Serikov — taǵy 10 kompanııany basqarady. Olardyń qatarynda:  – Oraldaǵy býkmekerlik keńse,  – «Ekoentr Bank» («Bank entrKredıttiń» enshiles uıymy),  – «Grajdanpromstroııýg» JShS,  – «RR-Service» JShS,  – «Berel» JShS,  – «Trest Shahtspestroı» AQ,  – «Universal Customs Services» JShS bar.

Joǵaryda jazylǵan keıbir kompanııalar qazirdiń ózinde taratylǵan.

Serikovtiń baılanystary: yqpaldy týystar men dostary kim?

Janbolat Serikovtiń ómirbaıanynda qomaqty qaryzdarynan bólek taǵy bir qyzyqty derek bar — onyń týystyq jáne dostyq baılanystary. Rastalmaǵan málimetterge súıensek, ol burynǵy Premer-mınıstrdiń orynbasary ári Ulttyq bank tóraǵasy bolǵan Qaırat Kelimbetovtiń kúıeý balasy bolýy múmkin. Serikovtiń Shynar Nematova esimdi eks-sheneýniktiń qyzyna úılengeni aıtylady.

Internettegi aqparat az bolǵanymen, 33 jastaǵy Shynardyń sán-saltanatty keshter men túrli ashylýlarǵa jıi qatysatyny belgili. Ár sharadan keıin sán álemine arnalǵan saıttar onyń esimin atap ótýdi umytpaıdy.

Shynar Nematovanyń jeke paraqshasyndaǵy sıpattamaǵa sáıkes, onyń eki balasy bar. Alaıda Instagram paraqshasy jabyq kúıde, bul onyń jeke ómirin kópshilik nazarynan qorǵaýǵa tyrysatynyn ańǵartady.

Arman Jumageldıev pen Janbolat Serikovti ne baılanystyrady?

Qazirgi ýaqytta Qańtar oqıǵasyna qatysty tergelip jatqan Arman Jumageldıev,  ıaǵnı Dıkıı Arman, Janbolat Serikovtiń jaqyn dosy ekeni belgili. Olar shetelde jáne Qazaqstanda birneshe ret kezdesken. Bir nusqa boıynsha, Dıkıı Arman qarjy pıramıdasynyń qashyp ketken basshysyn qorǵap, oǵan óz mindetterin eske salǵysy kelgen bolýy múmkin. Degenmen, naqty sebepterdi tergeý anyqtaýy tıis.

Sondaı-aq, 2014 jyly rejısser Aqan Sataev Qazaqstan men Amerıka birlesken «Haker» trıllerin túsirdi. Janbolat Serikov fılmniń atqarýshy prodıýseri bolyp, qarjylandyrýdy uıymdastyrdy. Fılmniń bıýdjetin eki mıllıon dollar dep belgilegenmen, ol prokatta bar bolǵany 11 myń dollar jınady.

Qalǵan kúdiktilerge de toqtala keteıik

Esbolat Kenjeǵazy— 1995 jyly Aqtóbe oblysynda týǵan. Ol tabıǵı gazdy kóterme saýdamen satýmen aınalysqan bolýy múmkin. 17 jeltoqsanda Almatydan Abý-Dabıǵa ushyp, 1 qańtarda Máskeýde ustalǵan. Onyń qarjylyq jaǵdaıy men basqa da málimetter ázirge tolyq aıtylmady.

Damır Muratuly — 1986 jyly Túrkistan oblysynda dúnıege kelgen. 2 qańtarda Túrkııada ustalǵan. Onyń jeke qaryzdary bar:     – Kaspi bankine 386 myń teńge,     – Forte bankine 16 myń teńge,     – «Bank entrKredıt» AQ-ǵa 30 myń teńge.

Damır Muratulyna elden shyǵýǵa salynǵan tyıym 2018 jyldan bastap kúshinde. Sonymen qatar, onyń ıeliginde Holding Ivica Project kompanııasy bar, bul kompanııanyń da 6 mıllıon teńge kóleminde qaryzy bar, al talap etýshi — «Koka-Kola Almaty Bottlers birlesken kásiporny».

Anorbek Tómibaev — 1999 jyly О́zbekstanda týǵan, Almatyda tirkelgen. Onyń jaı-kúıi týraly aqparat shekteýli, biraq oǵan UQK men IIM Qazaqstanda kirýge tyıym salǵan. Tómibaevtyń bankter men memleketke 25 mıllıonnan astam qaryzy bar. Ol Almatyda tamaq jetkizý qyzmetin júrgizetin jeke kásipkerlikpen aınalysady. Sonymen qatar, onyń elden shyǵýyna tyıym salynǵan.

Ernur Almahan — 2003 jyly Almaty oblysynda týǵan. Ol 2024 jyldyń qyrkúıek aıynda Almatydan Dýbaıǵa ushyp ketken.