Ekonomıst: Salyqtyń kóp bóligin QQS berýi kerek

Qarjy salasynyń mamany, jýrnalıst Aıbar Oljaev elimizdegi qosymsha qun salyǵynyń kóterilýi jóninde pikir bildirdi, dep habarlaıdy qandastar.kz

«2006 jyly elimizde QQS baǵasy 16 paıyz bolǵan. Sol jyldan bastap munaı baǵasy kóterile bastaǵanda Qazaqstan ekonomıkadaǵy popýlıstik lozýngtar men popýlıstik sheshimder jolyna erip ketti. Munaı baǵasy sharyqtaǵanda bizdiń ekonomıkamyz da azdap toqmeıilsizdi desek te bolady. Sol kezdegi bizdiń eń birinshi popýlıstik sharamyz QQS arqyly kásipkerlerge kómekteseıik dep, ony 12 paıyzǵa túsirdik. Ondaǵy bizdiń paıymymyz QQS-ty túsirsek, ınflıaııa da túsedi degen oı boldy. Biraq QQS baǵasy 16-dan 12 paıyzǵa túskende ınflıaııa túsken joq, sol kúıi turdy. Sol sebepti QQS baǵasynyń túsýi kásipkerlikti qoldaýǵa eshqandaı effektisin bergen joq. Jalpy kez-kelgen elde kásipkerlerdi qoldaýdyń eki-aq joly bar. Birinshi — zańdy durystaý, ıaǵnı bıznes ıeleri úshin eldegi zań óte qolaıly bolý kerek. Ekinshisi — kredıttik kanıkýl. Al bizdiń elimizde kásipkerler úshin barlyq jaǵynan qıyndaý, kásip ashsań tekseris kóbeıedi, jan-jaqtan qysym bolady, onyń barlyǵy alǵa jyljýǵa áser etedi», — dedi qarjy mamany.

Onyń aıtýynsha, kez-kelgen elde bıýdjettiń negizgi tiregi — salyq. Al qazirgi ýaqytta bizdiń elde salyqtan jınalǵan aqsha 12 trln teńgege jýyqtap qalǵan.

«Memleket jeke adamdardan salyq jınaıdy, sóıtip ony bóledi. Ol — bıýdjet, ıaǵnı bıýdjettiń kiris bóligi, shyǵys bóligi bar. Al memlekettiń fýnkııasy aqshany ádil jınap, ony ádil úlestirý. Iaǵnı, aqshasy bar adamdar salyq tóleıdi, al aqshasy joqtarǵa bıýdjetten kómek barady. Negizinen salyqtyń kóp bóligin QQS berýi kerek. Qazaqstan ne úshin ótken jyly 7 trln teńge qaryz aldy. Qazirgi qoǵamda kredıtten kredıtke kún keship júrgen jaǵdaı, memlekettiń de basynan ótip jatyr. Osy jerde aıta ketken jón, ekonomıkalyq ósýdiń negizi qarjylyq turaqtylyqqa baılanysty. О́ıtkeni bular bir-birimen tyǵyz baılanysty, bireýin ósirý úshin bireýin qurbandyqqa shalýǵa bolmaıdy. Mysaly, únemi munaıǵa senim artyp otyra berýge de bolmaıdy. Onyń da baǵasy birde sharyqtap, birde quldyraıdy. Sol sebepti bizge qarjylyq naryqty turaqty ustap turatyn ekonomıkalyq negiz kerek», — dep qorytyndylady ol.