ەكونوميست ترامپتىڭ بيلىككە كەلۋى نە وزگەرتەتىنىن ايتتى

فوتو: abai.kz

ەكونوميست, ساراپشى, قارجىگەر مامان ءسابيت رىسباەۆ Qasqa Jol YouTube ارناسىندا قوناقتا بولىپ ەكونوميكانىڭ قازىرگى جاعدايىنا بايلانىستى بىرنەشە ساۋالعا قاراپايىم تىلمەن جاۋاپ بەردى, — دەپ حابارلايدى qandastar.kz

ساراپشىنىڭ سوزىنشە, مۇنايعا تاۋەلدى ەلدەر ناشاقور ادامدار سياقتى كەلەدى ەكەن.

«بيۋدجەتتىڭ 44%-ى مۇنايدان كەلەتىن اقشاعا قاراپ تۇر. ءبىزدىڭ 30 جىلدان بەرى ايتىپ كەلە جاتقان اڭگىمەمىز ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ. ءبىزدىڭ بيۋدجەت شيكزاتقا قاراپ قالعان. كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ كەزىندە دە قازاقستان ەكcپورتىنىڭ 96%-ى شيكىزاتقا قاراعان. تاۋەلسىزدىك العانىمىزعا قانشا جىل بولسا دا ءالى كۇنگە سول جولمەن كەلە جاتىرمىز. ناشاقورلار ناشا قولدانباسا وتىرا المايدى عوي. سول سياقتى مۇنايى بار ەلدەر دە سوعان سەنىپ ەشتەڭە ىستەمەي وتىرا بەرەدى. ويتكەنى مۇنايدان تۇسەتىن اقشا كوپ نارسەنى جاۋىپ جاتىر», — دەيدى ول.

سونىمەن قاتار, ەكونوميست ترماپتىڭ تاققا كەلۋى باسقا ەلدەرگە قالاي اسەر ەتەتىنىن دە ايتا كەتتى. ونىڭ سوزىنشە, دوللارمەن جيناعان اقشام جوق دەپ جايبىراقات ءجۇرۋدىڭ قاجەتى جوق.

ء«بىزدىڭ بۇگىنگى ماسەلەمىز دونالد ترامپتىڭ بيلىككە كەلۋى بولىپ وتىر. افريكادا «ەففەكت بابوچكي» دەگەن بار. ياعني, افريكادا كوبەلەك قاناتىن قاعاتىن بولسا, ازيادا داۋىل تۇرعىزادى دەگەن ءسوز. ترامپتىڭ بيلىككە كەلۋى دە وسى. دونالد ترامپ ءوز سوزىندە امەريكانىڭ ەكونوميكاسىن ۇلكەيتىپ قىتاي, ەۋروپاعا باج سالىقتارىن كوبەيتەمىز دەدى. سونىڭ ىشىندە مۇنايدىڭ باعاسىن دا تۇسىرەمىز دەدى. امەريكا مۇنايدى كوبىرەك وندىرەتىنىن ايتتى. سەبەبى رەسەي مەن ۋكراينا سوعىسىپ جاتىر. ال رەسەي كوپ دۇنيەنى سول مۇنايمەن قارجىلاندىرىپ وتىر. سول ءۇشىن ترامپتىڭ سايلاۋ الدى باعدارلاماسىندا وسىلاي ايتىلعان. ەگەر مۇنايدىڭ باعاسىن شىنىمەن 40-50%-عا تۇسىرەتىن بولسا, ءبىزدىڭ بيۋدجەتكە تۇسەتىن تابىس ازايادى. مۇنايدان تۇسەتىن اقشا ازايعاننان كەيىن تەڭگە قۇنسىزدانادى. ال تەڭگەنىڭ قۇنسىزدانۋى ينفلياتسياعا الىپ كەلەدى. تەڭگەنىڭ قۇنسىزدانۋىنا كەي ادام مەندە دوللار جوق, ماعان ءبارىبىر دەپ قاراۋى مۇمكىن. ولاي بولمايدى. ەرتەڭگى كۇنى سەن اۋىرعاندا دا ىشەتىن ءدارى-دارمەگىڭ سىرتتان كەلەدى. دوللار قىمباتتاعاننان كەيىن ءبارى قىمباتتايدى. كەز كەلگەن تاۋاردىڭ باعاسى دوللار قىمباتتاعان سايىن ارتادى. دونالد ترامپتىڭ ايتقان دۇنيەسى ءبىز سياقتى ەكونوميكاسى مۇنايعا باعىنىشتى ەلگە تىكەلەي اسەر ەتەدى», — دەپ ءتۇسىندىردى قارجى مامانى.