ەلىمىزدە گۇلدى كوپتەپ ءوسىرۋ قاجەت

جىل سايىن ارۋلارىمزعا گۇلدى ەكۆادور, نيدەرلاندتان الدىرتىپ جاتامىز. سۇلۋ­لاردىڭ قۇشاعىن گۇلگە, تولتىرۋعا اسىعىپ, قال­تا­سى­نان قا­عى­لىپ جاتقان ەركەك قانشاما. سەبەبى گۇلدىڭ ءوزى يمپورتقا تاۋەلدى.

گۇلدەردىڭ باعاسى قولجەتىمدى بولۋ ءۇشىن, گۇلدى ەلدە كوپتەپ ءوسىرۋ قاجەت دەپ ويلايمىن. دۇرىس ايتاسىز. ماسەلەن, تۇركىستان وبلىسىنداعى دەربىسەك اۋىلىن ناعىز گۇلدىڭ وتانى دەۋگە بولادى.

سەبەبى مۇندا 60-تان اسا وتباسى گۇل ءوسىرۋدى كاسىپكە اينالدىرعان. ەلدى مەكەندەگى ءاربىر 5-ءشى تۇرعىن جىلىجاي ۇستاپ, گۇل وسىرۋمەن اينالىسادى. كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا گۇل ءوسىرىپ, تابىس تاۋىپ وتىرعان اۋىلعا ءتىلشىمىز بارىپ كەلدى. دەربىسەك اۋىلىنىڭ تۇرعىنى ماحات اۋەنوۆ بىرنەشە جىلدان بەرى جىلىجايدا گۇل ءوسىرىپ كەلەدى.

بۇل كاسىپتى العاش رايحان گ ۇلىن وسىرۋدەن باستاپتى. قازىر باعبان گوللانديالىق استرامەريا گ ۇلىنىڭ 10 ءتۇرىن جەنسىندىرىپ, جايقالتىپ وتىر.

ەۋروپالىق گۇلدىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى — جىل ون ەكى اي ءونىم بەرەدى. ول ءۇشىن جاقسىلاپ قاراۋ كەرەك دەيدى.   ماحات اۋەنوۆ, باعبان: — كوپشىلىك ويلايدى عوي, ەكسە وسە بەرەدى دەپ. گۇل ەگۋ دەگەن – بۇل ادەمىلىكتى قالاعاننان كەيىن ءبىز ۇنەمى ىزدەنىستە جۇرەمىز. قيىنشىلىعى كۇتىپ-باپتاۋدا. گ ۇلىندە ءبىر داق بولسا ول ادەمىلىگىن جوعالتادى. سول ءۇشىن زاقىمداندىرماۋعا, ءبىر جەرى ب ۇلىنسە, گۇل ساتىلۋعا شىقپايدى.

جىلۋى دۇرىس بولماسا, گ ۇلى جاقسى گۇلدەمەيدى. بويى وسپەي قالادى. اۋرۋ تۇسەدى دەگەندەي. سەبەتىن ءدارىمىز بار. سولاردىڭ ءبارىن ۋاقىتىندا قاداعالاپ, قاراسا بولادى. بىراق جۇمىسى وتە قيىن.  ال افيس گاريپوۆ بىرىڭعاي قىزعالداق ەگەدى. ارنايى ءبىلىمى بولماسا دا گۇل باپتاۋدىڭ قىر-سىرىن ءبىر كىسىدەي مەڭگەرىپ العان.

«گۇل – اسەمدىكتىڭ, نازىكتىكتىڭ سيمۆولى, سوندىقتان وعان ەرەكشە باپ كەرەك» دەيدى. باعبان قىستا وتىرعىزعان قىزعالداقتارىن قازىر ساتىپ جاتىر.  افيس گاريپوۆ, باعبان: — 5-6 ءتۇرىن ەكتىك. قىزىلى بار, سارى بار, قويۋ قىزىل ءتۇستىسى بار.

قايسىسىنا سۇرانىس بار, سولاردى ەگەمىز. سۇرانىس جاقسى. شىمكەنتتەن كەلىپ جاتىر, سارىاعاشتان كەلىپ جاتىر, جەتىسايدان كەلىپ الىپ كەتىپ جاتىر. جالپى دەربىسەك اۋىلىندا 76 گەكتاردان استام جىلىجاي بار. سونىڭ ون گەكتارى تەك گۇل وسىرۋمەن اينالىسادى. جىلىجايلاردىڭ 90 پايىزى جىلۋ جۇيەسىمەن قامتىلعان. باعبانداردىڭ باسىم بولىگى قىسى-جازى سۇرانىسقا يە رايحان گ ۇلىن وسىرەدى.  ولجاس اسىلباەۆ, دەربىسەك اۋىلدىق وكرۋگى اكىمدگىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى بويىنشا باس مامانى: — كوبىنەسە بىزدە گوللانديالىق سورتىن وسىرۋمەن اينالىسادى. ۇيىرگەلىكتە, سۋارمالى ەگىستىك جەردە 60-تان استام كاسىپكەر وسى گۇل شارۋاشىلىعىمەن اينالىسادى.

ءبىزدىڭ اۋىلدا گۇلدىڭ 20-دان استام ءتۇرى بار.  8 ناۋرىز حالىقارالىق ايەلدەر مەرەكەسىنە وراي شىمكەنتتە «گۇلدەر جارمەڭكەسى» ءوتىپ جاتىر. وعان مىڭداعان دانا ءارتۇرلى گۇلدەر شىعارىلىپ, قالا تۇرعىندارى ساتىپ الۋدا. جەرگىلىكتى تۇرعىن گۇلميرا سانيەۆا دا ءوزى وسىرگەن گۇلدەرىن اكەلىپ, وسىندا ساۋدالاپ جاتىر. ول گۇل بيزنەس ەمەس, حوببي دەپ قارايتىنىن ايتادى.  گۇلميرا سانيەۆا, گۇل ساتۋشى: — مەن باسقا گۇلدەرگە قاراعاندا كاكتۋستى جاقسى كورەمىن.

ونى ۇيدە ءوزىم وسىرەمىن. كاكتۋس اسا كۇتىمدى قاجەت ەتپەيدى, ايىنا 1 رەت سۋ ىشەدى. قازىر مەنىڭ ۇيىمدە كاكتۋستىڭ 100-دەن اسا ءتۇرى بار. ونىڭ بارلىعىن جان-جاقتان جينادىم. كاكتۋستى جاقسى كورەتىندەر ينستاگرام ارقىلى تاپسىرىس بەرەدى. بۇگىن وسى جارمەڭكەدە الىپ جاتىر.  قالا بيلىگى مەرەكەگە وراي گۇل ساتاتىن 50 ورىن جاساقتاپتى. «ماقسات – رەتسىز ساۋدانى بولدىرماۋ, حالىققا جايلى جاعداي جاساۋ» دەيدى ماماندار. جالپى شىمكەنت قالاسىندا گۇل وسىرۋمەن اينالىساتىن 30-عا جۋىق شارۋاشىلىق, 200-دەي دۇكەن بار. قازىر ولاردىڭ بارلىعىندا ساۋدا قىزىپ تۇر.