Qazaq eli álemdegi birneshe memleketti óz qamqorlyǵyna aldy

Densaýlyq saqtaý mınıstrligi Qazaqstan Úkimetiniń tótenshe rezervi esebinen gýmanıtarlyq kómek kórsetiletinin jarııalady.
Izgilik járdem «Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń rezervinen qarajat bólý týraly» dep birdeı atalǵan byltyrǵy 26 jeltoqsandaǵy №1193 jáne 28 jeltoqsandaǵy №1212 Úkimet qaýlylary aıasynda júzege asyrylyp otyr.

«Bul shyǵystar dárilik zattar men medıınalyq buıymdardyń qunyn óteýge baǵyttalǵan. Atap aıtqanda, el Úkimetiniń 2023 jylǵy 26 jeltoqsandaǵy №1193 qaýlysyna sáıkes, Aýǵanstanǵa resmı izgilik kómek kórsetý úshin «SQ-Farmaııa» JShS usynǵan dárilik zattardyń qunyn óteýge jalpy somasy 298 mln 375,7 myń teńge qarajat bólindi. Sondaı-aq Qazaqstan Úkimetiniń 2023 jylǵy 28 jeltoqsandaǵy №1212 qaýlysyna sáıkes, Palestına memleketine resmı izgilik kómek kórsetý úshin «SQ-Farmaııa» JShS usynǵan dárilik zattar men medıınalyq buıymdardyń qunyn óteýge jalpy somasy 66 mln 88,1 myń teńge qarajat berildi», – dep túsindirdi Densaýlyq saqtaý mınıstrligi.

Vedomstvonyń dereginshe, gýmanıtarlyq kómekke baǵdarlanǵan «100 – QR Úkimetiniń tótenshe rezervi esebinen aǵymdy is-sharalar ótkizý» atalǵan bıýdjettik baǵdarlama aıasynda 2022 jyly – 585,9 mıllıon, 2023 jyly – 386,4 mıllıon, 2024 jyly – 364,4 mıllıon teńge bólinipti.

DSM jelisi boıynsha 2021–2023 jyldardaǵy gýmkómek negizinen, pandemııa jáne onyń zardaptarymen kúreske baǵyttaldy. Sondyqtan atalǵan eki elge 25 myń doza otandyq «QazVac» vakınasy, 4 008 birlik túrli dári-dármek, 6 mıllıon dana úsh qabatty maska, 850 myń respırator, 50 myń qorǵanys kostıými, 105 birlik ókpeni jasandy jeldetý apparaty tegin usynylǵan kórinedi

Bul rette Aýǵanstanǵa kómek Úndistan aýmaǵy arqyly jetkizilgen eken. Tıisinshe, izgilik júkterin de Almaty-Delı marshrýtymen ushaqtar tasymaldaǵan.

2024 jyly Qazaqstannyń Aýǵanstan jáne Palestına memleketterine tegin 1 605 149 dári-dármek, 1 559 400 birlik úsh qabatty medıınalyq betperde, 26 birlik obaǵa qarsy jınaq jetkizip beretini kórsetilgen.

Jalpy, Aýǵanstan men Pákistanǵa dárilik zattardy jetkizýge bıyl 364 mıllıonnan astam qarajattyń bólinýin qazaqstandyqtar synǵa alýy múmkin. Bul túsinikti de Úkimet aldymen óz jurtyn jarylqap alǵany jón. Degenmen, bul somany kóp deýge kelmeıdi.

Finprom monıtorıng agenttiginiń sarapshylary elimizdiń kimge kómekteskenin jáne kimnen kómek alǵanyn anyqtady.

Qarjy mınıstrliginiń Memlekettik kirister komıtetiniń málimetinshe, 2023 jyldyń qańtar-jeltoqsanynda Qazaqstan túrli elderge 5 mıllıon dollarǵa gýmanıtarlyq kómek jiberipti. Bul 2022 jylmen salystyrǵanda 2,4 ese az!

Jyldarǵa tarata aıtsaq, qazaq eli ózge zárý memleketterge 2019 jyly – 1,3 mln, 2020 jyly – 3,1 mln, 2021 jyly – 7,5 mln, 2022 jyly – 11,8 mln, 2023 jyly – 5 mln dollar izgilik júgin attandyrdy. Iaǵnı, kómeginiń kólemi byltyr keıingi úsh jyldaǵy eń tómen kórsetkishke jetti.

2022 jylǵy artýdy Ýkraınaǵa kómekpen túsindirýge bolady.

Biraq qazaqtyń qamqorlyǵyn aýǵandar kóbirek kórýde. Respýblıkamyzdan jiberilgen gýmanıtarlyq kómektiń jartysynan astamy Aýǵanstanǵa jóneltildi.

Qazaqstannyń muqtaj elderge jetkizgen gýmanıtarlyq kómeginiń:

jartysynan astamy – azyq-túlik taýarlaryna tıesili (2 mln 844,3 myń dollary). Bul 2022 jylǵa qaraǵanda birden 44,1% kóp (1 mln 973,7 myń dollar bolǵan).
Odan keıin kıim men aıaq kıim tur (244,7 myń dollary). Kólemi bir jyl burynǵydan (369,7 myń dollardan) úshten birge kemigen.
Taǵy 89,7 myń dollary mashınalar men jabdyqtarǵa jumsaldy. Bir jyl burynǵydan (135,7 myń dollardan) 33,9% azaıdy.
2022 jyly Qazaqstan túrli elderge 4 mln 394,4 myń dollarǵa dári-dármekter, koronavırýsqa qarsy otandyq vakınany jetkizipti. 2023 jyly bul soma 0,001 myń dollarǵa deıin quldyrady.
Qalǵan taýarlar men kerek-jaraqtar 1 mıllıon 775,1 myń dollardy qurady. Bul sanat 2022 jyly 4 mln 937,3 myń dollarǵa jetip edi.
О́tken jyly elimizdiń ózi shetelden 25,6 mıllıon dollar gýmkómek aldy. Osy kórsetkish 2022 jylǵa qaraǵanda 3,4% ósti. Jyldarǵa bólsek, Qazaqstan álemdegi túrli qaıyrymdy elderden 2019 jyly – 9,9 mln, pandemııa eldiń eńsesin ezgen 2020 jyly – 19,1 mln, 2021 jyly – 19,1 mln, 2022 jyly – 24,8 mln, byltyrǵy 2023 jyly 25,6 mıllıon dollar gýmanıtarlyq kómek aldy. Iaǵnı, qazaq eline kómek suıylmaı, artyp keledi.

2023 jyldyń qańtar-jeltoqsanynda respýblıkamyzǵa shetelden tabystalǵan barlyq gýmanıtarlyq kómektiń:

jartysyna jýyǵy dári-dármek (12 mln 98,7 myń dollar). 2022 jyldyń osy kezeńimen salystyrǵanda 3,7% kóp (2022 jyly elimizge 11 mln 669,2 myń dollardyń medıkamentteri tegin berilipti)
501,1 myń dollardyń kıimi men aıaq kıimi gýmkómek túrinde berilgen. Birqatar sarapshy olardyń bir bóligi jetimhanalarǵa, qarttar úılerine jáne basqasyna túspeı, «sekond-hend» nemese «aýtlet» atalatyn dúkender jelisine túsýi múmkindigin joqqa shyǵarmaıdy. Qalaı bolǵanda, tegin kıim-keshek legi azaıyp keledi: kólemi bir jyl burynǵydan birden 2,2 ese kemidi. 2022 jyly 1 mln 102,6 myń dollardyń kıimi men aıaq kıimi kedende «gýmkómek» retinde rásimdelgen.
Tegin berilgen mashınalar men jabdyqtar byltyr nebári 30,7 myń dollardy qurady jáne bir jyl burynǵydan birden 7,5 ese az (231,5 myń dollar bolyp edi). Buǵan Reseıge satýǵa sankııa qoıylǵan taýarlarmen kúres te yqpal etýi múmkin. Kórshige baǵyttalýy yqtımal drondar, qosarlama maqsattaǵy buıymdar jáne basqa da jabdyqtar elimizge Qytaıdan, Batys elderinen engizilgende, «gýmkómek» retinde rásimdelýi, ary qaraı aınalma joldarmen Reseı asýy ǵajap emes.
Basqa taýarlar 12 mıllıon 974,7 myń dollarǵa jetti. 2022 jyly bul sanat 11 mln 759,4 myń dollardy quraǵan.