جاڭالىقتار
قازاق مۇنايى گەرمانيانىڭ ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتپەك
فوتو: DALA INSIDE
گەرمانيانىڭ براندەنبۋرگتەگى مۇناي وڭدەۋ زاۋىتى قازاقستاننان مۇناي جەتكىزۋدى ۇزاق مەرزىمگە سوزاتىنى ءمالىم بولدى.
«كانتسلەر ولاف ءشولتستىڭ استانا ساپارى بارىسىندا جاريا ەتىلگەن جاڭالىق ەكى ەل اراسىنداعى ەنەرگەتيكالىق سەرىكتەستىكتىڭ جاڭا كەزەڭىنە جول اشادى», – دەپ جازادى DALA INSIDE.
براندەنبۋرگ فەدەرالدى ايماعىنداعى شۆەدت قالاسىندا ورنالاسقان Petrolchemisches Kombinat Schwedt (PCK) زاۋىتى بۇرىن رەسەي مۇنايىنا باسىبايلى تاۋەلدى بولىپ, ەلدىڭ سولتۇستىك-شىعىسىن جانارماي جانە باسقا دا ونىمدەرمەن قامتاماسىز ەتكەن-ءدى.
الايدا, كرەملدىڭ ۋكرايناعا باسىپ كىرۋى جانە وسىعان بايلانىستى سانكتسيالار سالدارىنان, بەرلين رەسەيلىك مۇناي يمپورتىنا شەكتەۋ قويىپ, جاڭا تاسىمال كوزدەرىن ىزدەستىرە باستادى. ناتيجەسىندە قازاقستانمەن اراداعى مۇناي جەتكىزۋ كەلىسىمدەرى ماڭىزدى ءرول اتقارىپ وتىر.
2023 جىلدان بەرى PCK زاۋىتى تومەن قۋاتتا جۇمىس ىستەپ كەلگەنىمەن, قازاقستاننان كەلەتىن مۇناي كولەمىن بىرتىندەپ ارتتىرۋ جوسپارى جۇزەگە اسىرىلۋدا.
بىلتىر ەلىمىز وسى زاۋىتقا 1 ميلليون توننا مۇناي جەتكىزگەن, بيىل بۇل كولەمدى 1,4 ميلليون تونناعا دەيىن ارتتىرۋ كوزدەلىپ وتىر. جاڭا كەلىسىمدەر قازاقتىڭ «قارا التىنىن» 2024 جىلدان كەيىن دە ۇزدىكسىز جەتكىزۋدى كوزدەيدى.
ايتا كەتسەك, PCK مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ كوپ بولىگى «روسنەفتتىڭ» نەمىس جەرىندەگى ەنشىلەس ۇيىمدارىنا تيەسىلى بولعانىمەن (54%), بەرلين 2022 جىلى بۇلاردىڭ باقىلاۋ پاكەتىن سەنىمگەرلىك باسقارۋعا العان. بۇل قادام ماسكەۋمەن بايلانىستى تاۋەكەلدەردى ازايتۋ ماقساتىندا جاسالعان بولاتىن.
قازىر نەمىس شەندىلەرى قازاقستانمەن Rosneft Germany ارقىلى قوسىمشا كەلىسىمشارتقا قول قويىپ جاتىر. وسىناۋ كەلىسىم مۇناي تاسىمالىن قاۋىپسىز ەتۋ جانە Rosneft Germany, PCK Schwedt, Miro جانە Bayernoil مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارىنىڭ تۇراقتى جۇمىسىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا جاسالۋدا.
كەلىسسوز ناتيجەسىنە ەكى تاراپتىڭ تا كوڭىلى تولعان ءتارىزدى: نەمىستەرگە 2025 جىلدىڭ اياعىنا دەيىن اي سايىن 100 مىڭ توننا مۇناي جەتكىزىپ تۇرۋدى موينىمىزعا الدىق. الداعى ۋاقىتتا بۇل كولەمدى ۇلعايتۋ مۇمكىندىگى دە قاراستىرىلۋدا.
ءوز كەزەگىندە بەرلين «روسنەفتتىڭ» گەرمانياداعى ەنشىلەس كاسىپورىندارىنا جاڭا قوجايىن ىزدەپ جاتقان جايى بار. جاڭا مەنشىك يەسى تابىلسا, ەۋروكوميسسيا تاراپىنان 400 ملن ەۋرو كولەمىندە قوماقتى سۋبسيديا ءبولىنىپ, روستوك پورتىنان شۆەدتكە دەيىن سوزىلىپ جاتقان مۇناي قۇبىرى تولىق جاڭارادى. بۇل قازاقستاننان كەلەتىن مۇناي كولەمىن ارتتىرۋعا جانە جەتكىزۋ پروتسەسىن جەڭىلدەتۋگە ىقپال ەتپەك. الايدا, الگى اقشا تەك «روسنەفت» مەنشىك يەسى بولماعان جاعدايدا عانا بەرىلەدى دەگەن شارت بار.
قازاقستاننان گەرمانياعا جەتكىزىلەتىن مۇناي رەسەي اۋماعى ارقىلى وتەدى. مۇناي تاسىمالى ءۇشىن قولدانىلاتىن نەگىزگى مارشرۋت — رەسەيدەگى «درۋجبا» مۇناي قۇبىرى.
