Qazaqstan bıligi qandastardy kóshiretin óńirlerdi aıqyndady

Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi 2024 jyldyń 1 aqpanyndaǵy jaǵdaı boıynsha 1 306 etnıkalyq qazaq tarıhı otanymen tabysyp, qandas mártebesin alǵany jóninde aqparat taratty, dep habarlaıdy qandastar.kz.

Qandastar qaı elderden kóship keldi?

Mınıstrliktiń habarlaýynsha, jalpy 1991 jyldan beri respýblıkaǵa 1 mln 129,6 myń etnıkalyq qazaq oralǵan.

Jyl basynan bastap Qazaqstanǵa kelgen qandastardyń jartysy 48,9% Qytaıdan, 29,6% О́zbekstannan, 8,3% Mońǵolııadan, 4,4% Reseıden, 7,3% Túrikmenstannan jáne 1,5% basqa elderden kelgenin habarlaıdy.

Osy jylǵy 1 aqpandaǵy jaǵdaı boıynsha eńbekke qabiletti jastaǵy etnıkalyq qonys aýdarýshylar sany 56,2%-dy, eńbekke qabiletti jastan kishi 33,6%-dy jáne zeınetkerler 10,2%-dy quraıdy.

Eńbekke qabiletti jastaǵy qandastardyń ishinen bilim deńgeıi boıynsha 15%-y joǵary bilimdi, 20,2%-y orta kásibı bilimdi, 54,6%-y jalpy orta bilimdi, jáne 10,2%-nyń bilimi joq.

Qandastar qaıda kóshirildi?

Qonys aýdarǵan etnıkalyq qazaqtar respýblıkanyń túrli óńirlerine qonystanǵan. Sonymen birge, qandastardy qonystandyrý úshin kelesideı eńbek kúshi tapshy óńirler anyqtaldy: Aqmola, Abaı, Qostanaı, Pavlodar, Shyǵys jáne Soltústik Qazaqstan oblystary.

Qonystandyrý óńirlerinde 2023 jylǵa arnalǵan qandastardy qabyldaý kvotasy 2 433 adamdy quraıdy. 2023 jylǵy 1 aqpandaǵy jaǵdaı boıynsha qonystandyrý óńirlerine 332 qandas qonys aýdardy.

Joǵaryda atalǵan óńirlerde qonystanǵan qandastarǵa kóshýge sýbsıdııa túrinde memlekettik qoldaý sharalary usynylady: bir mezgilde otaǵasyna jáne otbasynyń árbir múshesine 70 AEK (258,4 myń teńge) mólsherinde; turǵyn úı jaldaýǵa jáne kommýnaldyq qyzmetterge aqy tóleýge – bir jyl ishinde 15-ten 30 AEK (55,3-den 110,7 myń teńgege deıin) mólsherinde soma beriledi.

Jyl basynan beri 35 qandasqa túrli qoldaý sharalary kórsetilip, turaqty jumysqa ornalastyrylǵan.

Soltústikke kósh

Sonymen qatar erikti qonys aýdarýdyń tıimdiligin arttyrý maqsatynda azamattardy soltústik óńirlerge qonys aýdarýǵa qatysatyn jumys berýshilerdi qoldaý boıynsha ınstıtýıonaldyq sharalar qabyldanǵan. Turǵyn úı satyp alý, salý úshin nemese ıpotekalyq turǵyn úı qaryzdary boıynsha bastapqy jarnanyń bir bóligin jabý úshin ekonomıkalyq utqyrlyq sertıfıkaty turǵyn úı qunynyń 50%-y nemese bir otbasyna 4,28 mln teńgege deıin mólsherinde birjolǵy óteýsiz jáne qaıtarymsyz negizde engizilgen.

Jalpy 2023 jyly pılottyq rejımde Qazaqstan elshilikteri arqyly «bir tereze» qaǵıdaty boıynsha qandas mártebesin berý tetigi iske asyrylyp jatyr. Pılottyq joba sheńberinde elimizge barý, jumys orny, turǵyn úı berý múmkindikteri týraly máseleni sheshýge jáne respýblıka aýmaǵyna kirmeı-aq qandas mártebesin alýǵa bolady. Búgingi tańda etnıkalyq qazaqtardan jańa formatta 6 203 ótinish qabyldandy.