الەۋمەت جانە قوعام
قازاقستاندا نەسيەنى مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋ ءۇشىن سالىناتىن ايىپپۇلدار الىپ تاستالادى

فوتو: fingramota.kz
قازىر بانكتەر قارىز الۋشىلارعا نەسيەنى مەرزىمىنەن بۇرىن وتەگەن جاعدايدا ايىپپۇل سالۋى مۇمكىن. الايدا 31 تامىزدان باستاپ قاراپايىم ازاماتتار ءۇشىن مۇنداي ايىپپۇلدار الىپ تاستالادى, دەپ جازدى qandastar.kz
بۇل تۋرالى Stan.kz اقپارات اگەنتتىگى حابارلايدى.
ەندى قازاقاستاندىقتار نەسيەنى مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋ مۇمكىندىگىن پايدالانا الادى. وىلايشا ءسىز ارتىق تولەمدەردى ايتارلىقتاي ۇنەمدەي الاسىز. FinGramota مەديا-پورتالىنىڭ مالىمەتىنشە, تولەمدەردىڭ ەكى ءتۇرى بار:
– تولىق مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋ قالعان قارىز سوماسى مەن ناقتى پايدالانىلعان كۇندەرگە ەسەپتەلگەن پايىز تولىعىمەن تولەنەدى;
– ىشىنارا (جارتىلاي) مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋ – نەگىزگى تولەمگە قوسىمشا سوما ەنگىزىلەدى. بۇل قارىزدىڭ جالپى كولەمىن ازايتادى نەمەسە تولەۋ مەرزىمىن قىسقارتادى.
ەكى جاعدايدا دا بانك ءوز كىرىسىن تولىق كولەمدە الا المايدى. سوندىقتان دا بانكتەر بۇعان قارسى «قورعانىس تەتىگىن» قولدانادى.
قولدانىستاعى زاڭناماعا سايكەس بانكتەر مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋ ءۇشىن ايىپپۇل سانكتسيالارىن قولدانا الادى:
– ەگەر نەسيە ءبىر جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە بەرىلسە العاشقى التى ايدا مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋ ءۇشىن;
– ەگەر نەسيە ءبىر جىلدان استام ۋاقىتقا بەرىلسە العاشقى 12 ايدا مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋ ءۇشىن.
ماسەلە مىنادا, ايىپپۇل سوماسى بانك الماعان سىياقى سوماسىنا جەتۋى مۇمكىن. مۇنداي جاعدايدا ادام نەسيەنى مەرزىمىنەن بۇرىن جاۋىپ تاستاسا, سوزبە-ءسوز ەشنارسە ۇتپايدى. جاي عانا مەرزىم ىشىندە تولەگەن قاراجاتىنان بىردەن ايىرىلادى. دەگەنمەن جاقسى جاڭالىق بار. 2025 جىلدىڭ 31 تامىزىنان باستاپ زاڭ وزگەرەدى. زاڭعا سايكەس, مۇنداي ايىپپۇلدار تەك زاڭدى تۇلعالارعا قاتىستى بولادى.
قاراپايىم حالىققا, ياعني جەكە تۇلعالارعا بۇدان بىلاي مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋ ءۇشىن ايىپپۇلدار بولمايدى;
قارىزدى كەز كەلگەن ۋاقىتتا ايىپپۇلسىز وتەۋگە بولادى.
بۇل نەسيەسىن مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋدى شەشكەن قازاقستاندىقتار ءوز مۇددەلەرىنىڭ بۇزىلۋىنان قورىقپاۋىنا بولادى دەگەن ءسوز. دەگەنمەن, مۇنداي پروتسەسكە مۇقيات قاراۋ كەرەك:
قارىز الۋشىنىڭ قارجىلىق «قاۋىپسىزدىك جاستىعى» بولۋى كەرەك. ەگەر جوق بولسا, مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋدەن باس تارتقان دۇرىس;
بانكتەن مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋدىڭ ەڭ از سوماسىن, مەرزىمىن جانە ءوتىنىش فورماسىن (مەرزىم/تولەم) تەكسەرۋى قاجەت;
سىياقى تولەۋ كۇنىنە دەيىن سومانى ەنگىزۋ جانە تاڭدالعان كەستە وپتسياسىن بەكىتۋ كەرەك;
جاڭا كەستەنى الىپ, مەرزىمنىڭ/تولەمنىڭ قىسقارۋىن جانە قالعان قارىزدى تەكسەرۋ كەرەك;
قارىزدى تولىق جابۋ كەزىندە ءسىز ەكى انىقتامانى الۋىڭىز كەرەك: قارىزدىڭ جوقتىعى تۋرالى جانە شوتتىڭ/كەلىسىمشارتتىڭ جابىلعانى تۋرالى. ەگەر ول يپوتەكا بولسا, اۋىرتپالىقتى الىپ تاستاڭىز;
2-4 اپتادان كەيىن نەسيە تاريحىن جانە قاتەلەردىڭ جوقتىعىن تەكسەرگەن ءجون (كوميسسيالار, قىزمەت پاكەتتەرى, اۆتوماتتى ەسەپتەن شىعارۋ).
مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋ ءۇشىن ءوسىمپۇلدى الىپ تاستاۋ قازاقستاندىقتار ءۇشىن نەسيەلەردى تيىمدىرەك ەتەدى. بىراق ناتيجە ءبارىبىر قارىز الۋشىنىڭ بۇل قۇرالدى قانشالىقتى ساۋاتتى پايدالانعانىنا بايلانىستى بولادى.