Qoǵamda ekpege kúmánmen qaraıtyndar kóp

Bıylǵy jyly qyzylsha aýrýy órship, qyrkúıek-jeltoqsan aılary aralyǵynda keńinen tarady. Syrqattanǵandar sany 19 myńǵa jetip, eki sábı qaıtys boldy.
Qazaqstanda qyzylsha aýrýyn juqtyrǵandar alǵash naýryz aıynda tirkele bastady. Elimizdiń jeti óńirinde 20 jaǵdaı zerthanalyq rastaldy. Sol kezde qyzylsha Qazaqstanǵa Egıpetten, Túrkııadan jáne Reseıden ákelingeni aıtyldy.

Alaıda, jergilikti Densaýlyq saqtaý mınıstrligi jedel vırýstyq aýrýdyń búkil el boıynsha taralýyn der kezinde toqtata almady. Shildede qyzylsha aýrýynyń eki myń jaǵdaıy tirkelgeni týraly habarlandy. Qarasha aıynyń basynda – 13 myń naýqas týraly belgili boldy. Al 1 jeltoqsandaǵy brıfıngte Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń basshysy Ajar Ǵınııat aıtqandaı, olardyń sany 19 myńǵa jýyqtady.

Dáriger Sholpan Daırabaevanyń aıtýynsha, aýrýdyń bulaısha órshýine birinshi kezekte der kezinde ekpe almaý sebep bolǵan. Ásirece, COVID-19 kezinde úsh jyl qatarynan ekpe alý úrdisi úzilgen, oǵan qosa túrli jalǵan aqparattar da jappaı vakınaııaǵa kedergi keltirip jatqan kórinedi.

«Qyzylshanyń negizgi órshý sebepteri – kúntizbe boıynsha belgilengen ýaqytta ekpe almaý. Oǵan áleýmettik jelilerde keń taraǵan antıvakınalyq jalǵan aqparattardy taratýshylardyń kóbeıýi, ata-analardyń jeke dinı nanym-senimderi sebepker bolyp otyr. Qyzylsha, negizinen, ekpege ıgeriletin juqpaly aýrý, ıaǵnı vakına alǵan bala 96%-ǵa qorǵalady. Sonymen qatar ekpe salý merziminiń ózgerýiniń de keleńsiz jaǵdaıǵa ózindik áseri bar. Ata-analar arasynda turǵylyqty meken-jaı boıynsha emhanaǵa ýaqytyly barmaı, ekpe salý ýaqytyn jiberip alǵandar kóp», – dep túsindirdi dáriger.

Maman epıdahýaldyń nasharlaýynyń taǵy bir sebebi retinde koronavırýs ınfekııasynyń úsh jylǵa sozylǵan pandemııasyn aıtýǵa bolady deıdi.

«Sońǵy úsh jyl ishinde koronavırýs indeti kezindegi lokdaýn saldarynan ata-analar josparly túrde emhanaǵa kele almady, ıaǵnı qanshama bala ekpesiz qaldy degen sóz. Oǵan qosa pandemııa – jalǵan aqparat indetine aınaldy, onyń zalalyn áli kúnge deıin shegip kelemiz. Antıvakserler úgit-nasıhat jumystaryn jalǵastyryp keledi, sondyqtan qoǵamda ekpege kúmánmen qaraıtyndar kóp», – dedi Sholpan Daırabaeva.

Al aýrýǵa shaldyqqan bir balanyń ózi qasyndaǵa 8-10 balaǵa qyzylsha juqtyra alady, dep eske salady dáriger. Juqpaly aýrýdyń dál qyrkúıek-jeltoqsan aılarynda órshýi de sonyń dáleli. Balabaqsha, mektep esigi ashylǵan ýaqytta ekpe almaǵan ne ımmýndyq júıesi álsiz bala, árıne, birden aýrýǵa shaldyǵady. Degenmen, mamannyń aıtýynsha, keıingi kezderi epıdemııalyq jaǵdaı birshama jaqsardy.

«Keıingi kezderi epıdemııalyq jaǵdaı ońalyp keledi, onyń birden-bir sebebi 1 qarashadan bastap qosymsha jappaı vakınaııa júrgizile bastady. Qyzylsha aýrýy tek ekpe almaǵan, ýaqytyly dárigerge kórinbegen balalar arasynda ǵana tirkelip jatyr», – dedi maman.

Sóz sońynda dáriger maman árbir ekpe medıınalyq saraptamadan ótip, óziniń tıimdiligin dáleldeıtinin eske salyp, balalardyń densaýlyǵyna keri áser etpeıtinin aıtyp ótti. Árbir ekpeniń aldynda mindetti túrde dárigerdiń tolyq tekserýinen ótý kerektigin de eske saldy. Ekpe turǵylyqty meken-jaı boıynsha kez-kelgen emhanada tegin jasalady.

Qazaqstanda epıdahýal ońalyp jatqanynan qaramastan, óńirler boıynsha jaǵdaı áli de kúrdeli ekenin eske salamyz. SQO-da qyzylshamen aýyrǵandar sany kúrt ósti,
bir jarym aı ishinde óńirde 171 jaǵdaı anyqtaldy. Qyzylsha aýrýy Batys Qazaqstan oblysynyń barlyq aýdandarynda anyqtaldy. Osydan birer kún buryn BQO bas sanıtarlyq dárigeri Muhamǵalı Aryspaev qyzylsha boıynsha epıdemıologııalyq jaǵdaıdy qolaısyz dep baǵalady. 12 aqpanda qyzylsha dıagnozymen 255 jaǵdaı tirkeldi.