كوكشەتاۋدا قانىش ساتباەۆتىڭ 125 جىلدىعىنا ارنالعان كونفەرەنتسيا ءوتتى

مەرەيتويلىق شارا عالىمنىڭ قۇرمەتىنە وبلىس ورتالىعىنداعى ساتباەۆ كوشەسىنىڭ بويىنداعى اللەيادا ورناتىلعان ەسكەرتكىشىنە گۇل شوعىن قويۋ راسىمىمەن باستالدى.

قانىش ساتباەۆتىڭ 125 جىلدىعىنا ارنالعان «ءومىرى ونەگە» عىلىمي كونفەرەنتسياسىنىڭ باستى ماقساتى گەولوگ-عالىمنىڭ ەڭبەكتەرىمەن, ونىڭ شىن مانىندە ۇلى جەتىستىكتەر مەن جاڭالىقتارعا تولى ءومىر جولىمەن تانىستىرۋ بولدى. ونىڭ عىلىمي قىزمەتىنىڭ اۋقىمى زور, ال قازاقستاننىڭ دامۋىنا قوسقان ۇلەسىنە باعا جەتپەيدى. جەزقازعاندا 2 ميلليون توننادان استام مىس قورىنىڭ ءىرى كەن ورنىن اشقان ساتباەۆ بولدى.

قانىش يمانتاي ۇلىنىڭ باسشىلىعىمەن قازاقستاننىڭ پايدالى قازبالار كارتاسى جاسالدى. مۇنداي كارتالاردى ازىرلەۋدەگى كەشەندى ءادىس گەولوگيانىڭ جاڭا باعىتى — مەتاللوگەنيانىڭ نەگىزىن قالادى. ءبىر قىزىعى, كارتا دالدىككە مۇقيات تەكسەرىلىپ, عىلىمي ورتادا كەڭىنەن تالقىلانىپ, سوڭىندا ەڭ سەنىمدى دەپ تانىلدى.

ساتباەۆتىڭ جەتىستىكتەرى ەسەبىندە تاعى ءبىر جاھاندىق جوبا بار, ونى ىسكە اسىرۋ ورتالىق قازاقستانداعى سۋ تاپشىلىعى ماسەلەسىن شەشتى.

كونفەرەنتسياعا قاتىسۋشىلار ءوز سوزدەرىندە قانىش ساتباەۆتىڭ تۇلعاسىنىڭ جان-جاقتىلىعى تۋرالى ايتتى. مىسالى, 1935 جىلى ايماقتى زەرتتەۋ بارىسىندا ول ەرەكشە جازۋى بار تاستى تاپتى. كەيىنىرەك بەلگىلى بولعانداي, ونى XIV عاسىردا تەمىرلان قالدىرعان. ءوز ەكسپەديتسيالارىندا عالىم حالىق اندەرىن, ولەڭدەرىن جازىپ الىپ, پەداگوگيكالىق قىزمەتپەن اينالىستى, مەكتەپتەرگە ارنالعان الگەبرا وقۋلىعىن شىعاردى.

قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە ءبىر قالا, كوپتەگەن كاسىپورىندار, وقۋ ورىندارى, قالا كوشەلەرى اكادەميك قانىش ساتباەۆتىڭ ەسىمىمەن اتالادى. عالامشارداعى كىشكەنتاي پلانەتالاردىڭ ءبىرى دە ونىڭ ەسىمى بەرىلگەن.

تاعىلىمدى ءىس-شاراعا اقمولا وبلىسى ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى الماس الين, ە.ا.بوكەتوۆ اتىنداعى قارمۋ-دىڭ «وتان تاريحى» كافەدراسى مەڭگەرۋشىسى, ارحەولوگيا, ەتنولوگيا عىلىمدارىنىڭ PhD دوكتورى قانات بودەەۆ, قالالىق ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى شياپ اليەۆ, ساتباەۆتانۋشى, قوعام قايراتكەرى مەيرامبەك قيىقوۆ, «قوعامدىق دامۋ ورتالىعى» كمم قىزمەتكەرلەرى, سونداي-اق, ءبىلىم وردالارىنىڭ وقىتۋشى-عالىمدارى مەن ستۋدەنت-جاستارى جانە مەملەكەتتىك مەكەمەلەردىڭ وكىلدەرى قاتىستى.

«بۇگىنگى شارا قازاقستان عىلىمىنىڭ نەگىزىن قالاعان قانىش ساتباەۆتىڭ 125 جىلدىعى وراي وتكىزىلىپ جاتقانى وتە ورىندى. ەلىمىزدىڭ دامۋى مەن گۇلدەنۋىنە بەلسەندى اتسالىسقان ادامدار ۇمىتىلماۋى ءتيىس. سونداي تۇلعالاردىڭ ءبىرى — قانىش ساتپاەۆ. بۇگىنگى تاڭدا بۇل جاي عانا ەسىم ەمەس, ەلىمىزدىڭ شيكىزاتتىق جانە ەكونوميكالىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتىپ, قازاقستانعا, ونىڭ ەكونوميكاسىنا, حالىق شارۋاشىلىعىنا قىزمەت ەتىپ جاتقان گەولوگيانىڭ اتاسى دەپ بىلەمىز», — دەپ اتاپ ءوتتى ساتباەۆتانۋشى, قوعام قايراتكەرى مەيرامبەك قيىقوۆ.

ايتا كەتسەك, قازاقتىڭ ۇلى پەرزەنتى قانىش يمانتاي ۇلىنىڭ ءومىر جولى مەن باعاجەتپەس عىلىمي ەڭبەكتەرىن ۇلىقتاۋ ماقساتىندا بۇگىندەرى ەلىمىز بويىنشا كوپتەگەن ءىس-شارالار وتكىزىلىپ جاتىر.

ەسكە سالايىق, بۇدان بۇرىن كوكشەتاۋلىق ىسمەر قولونەر بۇيىمدارىن جاساپ, سالت-ءداستۇردى دارىپتەپ جۇرگەنىن جازعان ەدىك.