Qostanaıdaǵy jantúrshigerlik zorlyq: jasóspirimderdiń jazasy qandaı bolmaq?

Foto: ashyq derekkóz

Qostanaıda kámelet jasqa tolmaǵan úsh jasóspirim bir qyzdy aldap shaqyryp, bolǵan jaǵdaıdy eshkim bilmes úshin oǵan bir qap oıynshyq bergen. Keıinnen olar bes jastaǵy búldirshindi zorlaǵan bolyp shyqty. Osy oraıda Skifnews.kz aqparat portaly sumdyq oqıǵanyń mán-jaıyna egjeı-tegjeıli toqtalmaq. 

Bul týraly #NeMolchıKZ qorynyń jetekshisi Dına Tańsári óziniń jelidegi paraqshasynda jazdy. Qor jetekshisine qostanaılyq jalǵyzbasty ana kómek surap kelgen. Onyń aıtýynsha, 8, 12 jáne 13 jastaǵy jasóspirimder 5 jastaǵy qyzyn zorlaǵan.

6 shilde kúni anasy qyzyna velosıped alyp bergen. Ony aýlada qurastyryp jatqanda qyzdy kórshi bala úıdiń artyna alyp ketken. Qyzyn tappaı qalǵan áıel ony uzaq ýaqyt izdegen. Birde ol qyzynyń kir, uıpa-tuıpa kúıde bir qap oıynshyq ustap kele jatqanyn kóredi. Qorqyp ketken anasy oǵan urysqan kórinedi. Bul – kóp ata-analarda jıi bolatyn reakııa. Sondyqtan psıhologııalyq jáne quqyqtyq turǵydan saýatty bolý kerek. Biraq qyz anasyna bolǵan jaǵdaı týraly eshteńe aıtpaǵan, – dep jazdy Dına Tańsári.

Jantúrshigerlik jaǵdaı týraly 20 shilde kúni belgili boldy. Jábir kórgen qyz barlyǵyn atasyna aıtyp bergen. Olar birden polıııaǵa shaǵym túsirgen. Teksere kele, kámelet jasqa tolmaǵan úsh jasóspirim qyzdy butalardyń arasyna aparyp, oǵan jynystyq sıpattaǵy áreketter jasaǵany belgili boldy.

Olar qyzdy sheshindirgen, ekeýi ustap turǵan. Qyz aıǵaılap, qarsylyq kórsetkende onyń shekesinen taspen urǵan. Qyzdyń jynys múshesin ustap, qamys arasyna kirgizbek bolǵan. Keıin úsheýi jynys múshelerin qyzdyń aýzyna salýǵa májbúrlegen. Olar bolǵan jaǵdaı týraly eshkim bilmes úshin qyzǵa bir qap oıynshyq bergen. Qyz barlyǵyn atasyna eki apta ótken soń aıtyp berdi. Qyz bar bolǵany 5 jasta, al zábir kórsetken jasóspirimderdiń jasy 8, 12 jáne 13-te, – delingen jazbada.

Polıııa saraptama taǵaıyndap, balalardan jaýap aldy. Olar óz kinásin moıyndady. Polıııa qyzmetkerleri memlekettik zańger men mektepten psıhologty shaqyrtty. Jazba avtory jasóspirimderge tárbıe bere almaǵan ata-anasyna aıyppul salyp qana qoımaı, sot aldynda jaýapqa tartylý keregin aıtty. Sondaı-aq jábirlenýshi qyz ben onyń otbasyna moraldyq zııan keltirgeni úshin ótemaqy tóleýin talap etti.

Belgili psıholog Serikgúl Sálı bolǵan oqıǵaǵa qatysty óz oıyn aıtty. Olar besikten beli shyqpaǵan balalardyń mundaı áreketke barýyna birneshe sebep bar ekenin aıtty.

Birinshi sebebi aqparat quraldary arqyly seksýaldy sıpattaǵy erotıkalyq vıdeorolıkter, ártúrli áleýmettik jelilerdegi sondaı aqparattardy, kórinisterdi balalardyń ońaı ashyp kóre alýynda.

Kórgennen keıin soǵan degen bir qushtarlyqpen jasamaıdy. 12-13 jastaǵy balanyń boıynda qushtarlyq bolmaıdy, – deıdi psıholog.

Onyń sózinshe olar kórgenin qaıtalap, qyzyq retinde adamnyń sol sátte qandaı sezimge bólenetinin bilgisi keletindikten jasaıdy.

Ekinshiden, balalar mundaıǵa ne sebepten barady? Ondaı vıdeony kórýdiń ózi de balalardyń tárbıesindegi sezimniń jetispeýshiliginen bolady.

Ishinde sezim bar bolyp tárbıelenbegen, sezimmen óspegen bala seksýaldy sıpattaǵy áreketterdi jasaýǵa qyzyǵýshylyǵy oıanyp turady.

Sonda balany óziniń jasynan buryn erotıkalyq qadamdarǵa barýdan balany saqtap, qorǵaıtyn nárse – balany sezimmen tárbıeleý, – dedi Serikgúl Sálı.

Ol balany “sezimmen tárbıeleý” degen kitap oqytý, áńgimelesip, syrlasý, baýyrmal etip tárbıleý ekenin aıtty.

Úshinshi sebebi, qazirgi eresek adamdar balalardyń kózinshe balaǵat sózderdi aıtyp, ashyq ursysa berýinde. Bul balanyń kózinshe jynystyq qatynasqa túsýmen para-par nárse.

Sondyqtan balanyń boıynda “uıat, bolmaıdy” degen uǵym bolmaıdy. Balanyń kózinshe jynystyq qatynas jaıly sózdi aıtýǵa tyıym salynǵan. Qazir eresekter osyny eskermeıdi, – dedi psıholog.

Oqý-aǵartý mınıstrligi Balalardyń quqyqtaryn qorǵaý komıtetiniń tóraıymy Násimjan Ospanova jaqynda Qostanaı oblysynda bes jasar qyzǵa zorlyq-zombylyq jasaǵandarǵa qatysty pikir bildirdi.

Balalardyń quqyqtaryn qorǵaý komıtetiniń tóraıymy bul istiń ári tolyq zerttelip bitpegenin aıtty. Jábirlenýshi de, aıyptalýshylar da turmysy nashar otbasydan shyqqan.

“Balanyń anasy bizdiń oblystyq balalar ombýdsmenimen baılanysta. Biz máseleniń sheshýdiń amalyn tabýǵa tyrysyp jatyrmyz. О́ıtkeni bul jaǵdaı barlyǵynyń jaǵasyn ustatty. Sondyqtan onyń jaǵdaıyn túsinýimiz kerek jáne bul baǵytta jumys jalǵasýda. Kámeletke tolmaǵan aıyptalýshylardyń ata-anasyna keler bolsaq, olar sózsiz ákimshilik kodeks aıasynda jaýapkershilikke tartylady”, – dedi Násimjan Ospanova.

8, 12,13 jastaǵy balalar qazir kámeletke tolmaǵandardy beıimdeý ortalyǵyna ornalastyryldy.

“Erekshe baqylaýdy qajet etetin otbasydan shyqqan quqyq buzýshylardyń jasy kishkentaı. Olar qazir qıyn jaǵdaıǵa tap bolǵandyqtan olardyń ata-anasyna baǵyt-baǵdar berip, óziderine de kómektesý kerek. Shamadan tys ishimdik ishetin otbasylar da bar. Qylmys jasaǵan úsh jasóspirim osyndaı otbasylardyń birinen shyqqan. Qazir olar oblystaǵy kámeletke tolmaǵandardy beıimdeý ortalyǵynda”, – dep málimdedi vedomstvo ókili.

Onyń aıtýynsha, balalardyń jasaǵan qylmysyn zerttep, olardyń ózimen jeke-jeke jumys isteý úshin olardy arnaıy mektepke aýystyrý máselesi qarastyrylyp jatyr.