Kúnkóris qıyn: Almatyda zeınetker “qul bazarda” kúneltip júr

Foto: Alıhan Sarıev

Jaqynda ǵana áleýmettik jelide aýla sypyryp júrgen ájeniń beınejazbasy keńinen taraldy. «Ájemiz áreń júrse de, jumys istep júr. Jasy 80-ge taıap qalǵan bolar» degen avtordyń jazbasynan keıin beınejazba el ishinde qyzý talqyǵa tústi. Keıipkerdi taýyp, ájeıdiń qartaıǵan shaǵynda jumys isteýiniń sebebin bilgen tengrinewskz saıtynyń materıalyn jarııaladyq. 

Ájemizdiń esimi – Aısáýle Baıqýatova, jasy – 65-te. Áleýmettik jelide áje óziniń juldyzǵa aınalǵanyn bilmek túgili, ózgelerdiń ony túsirip alǵany jaıynda habarsyz.

«Búkil ómirim osylaı qara jumysta ótti»

Aısáýle apa Almaty oblysyna qarasty Shamalǵan stansasynda ulymen birge turady. Uly úılengen, erli-zaıyptynyń 5 balasy bar. Eń úlkeni – 14 jasta, al kishisi eki jasta.

Zeınetkerdiń aıtýynsha, ol Qaraqalpaqstannan kóship kelgen. Sol jaqta týyp-ósken ol ómiriniń kóbin óz elinde ótkizipti. Qazaqstanǵa ulynyń qolyna kóship kelgen. Onyń esimi – Qoralbek Aldanazarov.

«Ulym ǵana emes, qyzym da osy Qazaqstanda, biraq ol Astanada turady. Taǵy bir qyzym elde qalyp qaldy», – deıdi áje.

Aısáýle apa qajettilikten qartaıǵan shaǵynda jumysqa shyqqan eken. О́ıtkeni uly Qoralbek úı turǵyzý úshin nesıe alǵan. Al onyń bir aılyǵy áýlettiń kúnkórisine de jetpeıdi. Ol da anasynyń jumys istemeı úıde otyrǵanyn qalaıdy. Biraq zeınetker jumysqa shyqpasa kúneltý múldem qıyndap ketetinin moıyndady.

– Kóz ashqaly tynym tappaı, eńbek etip kelemin. Kúıeýim dúnıeden erte ketti, balalarymdy asyraý kerek boldy. Jastaıymnan egistikte jumys istep, keıin temirjol zaýytynda, qurylysta da júrdim. Búkil ómirim osylaı qara jumysta ótti. 2017 jyly ulym nápaqasyn tabý úshin Qazaqstanǵa ketti. Eki jyldan keıin biz kóship baryp, osynda qonystandyq, – dedi Aısáýle apa.

Qoralbektiń ózi stanııada jumys isteıdi, onyń jalaqysy  – 250 myń teńge.  Al, aı saıynǵy nesıe tólemi – 126 myń teńge. Onyń ústine kelinshegi jumys istemeıdi, úıde balalardy qaraıdy. Aısáýle apanyń alatyn zeınetaqysy – 66 myń teńge. Ulynyń bir jaǵyna shyǵysyp, kómektespek bolǵan qart ana jumysqa shyqqan.

«Qul bazaryna» Aısáýle apa tańǵy 5-ten jınalady 

– Stansadaǵy dúkenniń janynda jaldamaly jumysshylar turatyn jer, ıaǵnı «pıatak»-qa bardym. Sol jerde Bota jáne Tursynaı degen brıgada basshylary meniń jumysqa turýyma kómektesti. Meni eshkim qınap, májbúrlegen emes, «qul bazaryna» jumys isteýge ózim keldim. Arasynda demalǵanym bolmasa, jumysqa kúnde shyǵamyn. Meni kóbine jeńildeý orynǵa qoıǵandyqtan, jumys asa aýyr emes, – deıdi ol.

Osy jumysqa jetý úshin zeınetker tańmen talasa turady eken.

«Úıden tańǵy 5:30-da shyǵamyn, 6:20-da kólikke otyramyn. Negizi brıgada basshylarynyń jeke kóligi bar, «pıatak»-qa barǵanymda kúnde meni sol jerden áketip, jumysqa jetkizip salady. Sodan 16:30-da jınalyp, 17:00-de úıge qaıtamyz», – dedi Aısáýle apa.

Onyń aıtýynsha, bul jerde aı saıyn alyp otyratyn turaqty jalaqy joq. Shtattyq qyzmetker bolmaǵan soń eńbekaqysy kúnbe kún, istegen jumysyna qaraı tólenedi.

«Bergenin alamyn. Ol jerdegi qyz-kelinshekter de qolyndaǵy barymen bólisip, kómektesedi. Shyny kerek, keıde úıde nan da bolmaı qalady. Sondaı kezde qaladan 5-6 bólke nan ákelemin», – deıdi zeınetker.

Zeınetker turmystyq jaǵdaıy túzelmeıinshe «qul bazarynda» júre bermek

Aısáýle apanyń eki nemeresi oqýshy, bıyl taǵy bireýi mektepke barady.

«Jaqyn jerde mektep joq. Bizden 15-20 shaqyrym jerde, Ekpindide mektep bar. Biraq oǵan balalardy jetkizý qıyn. Árıne, eki arada avtobýs júredi. Alaıda bir bala úshin jol aqysy – 6 myń teńge. Áý basta úıdi mektepke jaqyn jerden almaq edik, baǵasy ushyp turdy. Jerdiń ózi 2-3 mıllıon ǵoı», – deıdi Qoralbek.

Olardyń qazir turyp jatqan úıinde turmysqa qolaıly eshqandaı jaǵdaı jasalmaǵan. Ájethanasy dalada, gaz tartylmaǵan, edenniń ózi qara jer, eshqandaı taqtaı tóselmegen. Jer silkinisinen keıin úıdiń qabyrǵasy jarylyp ketken.

Aısáýle apa sońǵy kezde densaýlyǵy syr berip júrgenin moıyndasa da, ómirdiń qıyndyǵyna shaǵymdanbaıdy.

«Qudaıǵa shúkir, mende bári jaqsy. Tek bir aıaǵym istemeı qaldy. О́tkende qulap tústim. Qolymmen betimdi jaýyp úlgerdim, biraq aıaǵymdy shyǵaryp aldym «, – deıdi ol.

Soǵan qaramastan zeınetker jumysyn toqtatpady. Tipti, áli demalysqa shyqpaıtynyn aıtty. «Jaǵdaı túzelmeıinshe áli isteı beremin. Alla qýat bersin!», – dedi Aısáýle apa.