ءبىلىم
ءمينيستردىڭ ۋادەسى قايدا نەمەسە سىنىپ جەتەكشىلەرىنە ءۇش ەسە ۇستەماقى قاشان بۇيىرادى
فوتو: اشىق دەرەككوز
وقۋ-اعارتۋ ءمينيسترى عاني بەيسەمباەۆ 2024 جىلى بىرنەشە رەت مەكتەپتەگى سىنىپ جەتەكشىلەرىنىڭ ايلىعىنا قوسىلاتىن ۇستەمەاقى ءۇش ەسە كوبەيەتىنىن ايتقان, دەپ جازادى qandastar.kz
بۇل باستامانى ءتىپتى, «پرەزيدەنتتىڭ ءوزى قولداپ وتىرعانىن» مالىمدەگەن. بىراق بىلتىرعى ءسۇيىنشىنىڭ يگىلىگىن مۇعالىمدەر بيىل كورە قويمايتىن سىڭايلى. وسى ماسەلەگە Tizgin.kz ۇڭىلىپ كوردى.
ءمينيستردىڭ ۋادەسى
عاني بەيسەمباەۆ جالپى سىنىپ جەتەكشىلەرىنىڭ ايلىعىنا ۇستەمەاقى قوسۋ ماسەلەسىن بىلتىر جىل باسىندا قاۋزاعانى بار. 2024 جىلدىڭ اقپانىندا سىنىپ جەتەكشىلەرىنە بەرىلەتىن قوسىمشا اقىنى «ءۇش ەسە ءوسىرۋىمىز قاجەت, بۇگىنگى كۇنى ول 8 مىڭ تەڭگە بولسا, 30 مىڭعا دەيىن جەتكىزۋىمىز كەرەك. بۇل ۇلكەن كومەك بولادى» دەگەن-ءتىن. ءتىپتى مينيستر قىزدى-قىزدىمەن ول اقى «ءبارى ءساتتى شىقسا, بيىلدان باستاپ قوسىلۋى مۇمكىن» دەپ تە ۇستازدار قاۋىمىن ۇمىتتەندىرگەن.
وتىز تىستەن شىققان ءسوز وتىز رۋلى ەلگە تاراپ, بۇعان مۇعالىمدەردىڭ ءبىر مارقايىپ قالعانى راس. الايدا ۇستەمەاقى 2024 جىلعى وقۋ جىلىندا قوسىلا قويعان جوق. 2024 جىلدىڭ تامىز ايىندا جۋرناليستەر ءمينيستردىڭ اقپانداعى ءسوزىن ەسىنە سالعاندا بەيسەمباەۆ «بۇل باعىتتا ەسەپتەۋلەر جۇرگىزىپ جاتىرمىز» دەپ جاۋاپ بەرگەن. سول ايدىڭ ورتا شەنىنەن كەيىن بۇل تاقىرىپقا مينيستر قايتا ورالدى.
«بۇل ماسەلە ەكونوميكا (ۇلتتىق ەكونوميكا – اۆت.), قارجى مينيسترلىكتەرىمەن بىرلەسىپ شەشىلۋى ءتيىس. ءبىز ءوز تاراپىمىزدان بارلىق ەسەپتەدىك. وسى جولى بولماۋى مۇمكىن. كەلەسى جىلى ىقتيمال», — دەپ ۋادەسىنىڭ ورىندالۋىن كەلەسى جىلعا ىسىردى ول.
بۇدان كەيىنگى ءبىر جيىندا بەيسەمباەۆ «سىنىپ جەتەكشىلەرىنە تولەنەتىن قوسىمشا اقىنى ءۇش ەسە كوتەرەمىز. پرەزيدەنت كەلىستى. ەندى سىنىپ جەتەكشىسىنىڭ اتتەستاتسيادا قوسىلاتىن بالى كوپ بولادى. سوندىقتان سىنىپ جەتەكشىلەرى اراسىندا باسەكەلەستىك ارتادى» دەگەن ەدى. «پرەزيدەنت كەلىستى» دەگەن ءسوزىن ۇستازدار الدىندا 2024 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە ايتقان.
دەمەك, قوسىلمايدى
Tizgin.kz ءتىلشىسى تاياۋدا مينيسترگە وسىعان بايلانىستى بىرنەشە سۇراق جولدادى. ءبىز ساۋالحاتتا قانشاما ۋاقىت وتسە دە, نە سەبەپتى سىنىپ جەتەكشىلەرىنىڭ ايلىعىنا ۇستەمەاقى قوسىلماعانىن, بۇل ۋادەنىڭ ورىندالۋىن كىم تەجەپ وتىرعانىن بىلمەك ەدىك. پرەزيدەنتتىڭ قولداۋى دا نەگە ماسەلەنى جىلدام رەتتەۋگە اسەر ەتە الماعانىن دا بىلگىمىز كەلگەن. وعان قوسا سىنىپ جەتەكشىلەرىنە قوسىمشا ۇستەماقى مولشەرىن ناقتى ۇلعايتۋ ءۇشىن بيۋدجەتتەن قانشا قاراجات قاجەتتىگىن, وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگى سومانى ەسەپتەپ, بيۋدجەتتىك ءوتىنىمدى قارجى مينيسترلىگىنە جولداعان-جولداماعانىن دا ايتۋدى وتىندىك. 2025-2026 جىلعى وقۋ جىلى باستالعاندا, ياعني قىركۇيەكتە ۇستەماقى قوسىلۋى مۇمكىن بە دەگەن دە ناقتى سۇراق قويىلعان.
الايدا بۇعان دەيىن «سەمىز سويلەگەن» ءمينيستردىڭ جاۋابى «ارىق شىقتى». مينيستر رەداكتسيا تاراپىنان قويىلماعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپ كەتتى:
«ازاماتتىق قىزمەتشىلەرگە, مەملەكەتتىك بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن ۇستالاتىن ۇيىمدار قىزمەتكەرلەرىنە, قازىنالىق كاسىپورىندار قىزمەتكەرلەرىنە ەڭبەكاقى تولەۋ جۇيەسىنە سايكەس 1-4 سىنىپتاردىڭ سىنىپ جەتەكشىلىگىنە (توپقا باسشىلىق جاساۋ) بازالىق لاۋازىمدىق ايلىقاقىنىڭ ء(ارى قاراي – بلا) 50% مولشەرىندە, 5-11 (12) سىنىپتاردىڭ سىنىپ جەتەكشىلەرىنە بلا-دان 60% مولشەرىندە, تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك, ورتا بىلىمنەن كەيىنگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى توبىنىڭ باسشىسىنا بلا-دان 50% مولشەرىندە قوسىمشا اقى كوزدەلگەن», – دەلىنگەن جاۋاپتا.
ال ناقتى ماسەلەگە كەلگەندە بىلايشا قىسقا قايىردى:
«بيۋدجەت كودەكسىنىڭ 73-بابىنا سايكەس, مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن شىعىستاردى ۇلعايتۋدى كوزدەيتىن نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەردىڭ جوبالارىن رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت كوميسسياسىمەن قارالادى. سونىمەن قاتار, قازىرگى ۋاقىتتا ازاماتتىق قىزمەتشىلەرگە ەڭبەكاقى تولەۋدى جەتىلدىرۋ شەڭبەرىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى سالالىق مەملەكەتتىك ورگاندارمەن بىرلەسىپ زەرتتەۋلەر جۇرگىزىپ, ەڭبەكاقى تولەۋدىڭ جاڭا مودەلىن ازىرلەدى. وسىلايشا, پەداگوگتەرگە ەڭبەكاقى تولەۋدى ودان ءارى ارتتىرۋ ەڭبەكاقى تولەۋدىڭ جاڭا جۇيەسىن ازىرلەۋ شەڭبەرىندە كەشەندى تۇردە قارالادى», — دەلىنگەن جاۋاپتا.
دەمەك, جاۋاپتان تۇسىنگەنىمىز, 2025-2026 جىلعى وقۋ جىلىندا سىنىپ جەتەكشىلەرىنە ۋادە ەتىلگەن ءۇش ەسە ۇستەمەاقى قوسىلمايدى. بيۋدجەتتى تالقىلايتىن رەسپۋبليكالىق كوميسسيا وتىرىسى قاشان وتەتىنى بەلگىسىز.
ايتپاقشى, بۇعان دەيىن قازاقستاننىڭ قارجى ءمينيسترى ءمادي تاكيەۆتەن سىنىپ جەتەكشىلەرى ءۇشىن سۇرالعان سوما نە ءۇشىن ماقۇلدانباي جاتقانىن سۇراعان. «بىزگە بيۋدجەتتىك ءوتىنىم بەرەدى, سوعان ساي قاراپ شىعامىز, بىراق ول ءوتىنىم مەنىڭ ەسىمدە جوق, ءوتىنىمدى كورگەن جوقپىن» دەپ جاۋاپ بەرگەن ەدى. ونىڭ ايتۋىنشا, بۇل ماسەلە 2025-2027 جىلعى بيۋدجەتتى قۇرىلىمداۋ كەزىندە قارالۋى مۇمكىن.
