ولجاس بەكتەنوۆ وتاندىق عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن وندىرۋشىلەرگە قولداۋ جالعاساتىنىن ايتتى

فوتو: primeminister.kz

پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ «ادىلەتتى قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق باعدارى» اتتى جولداۋىندا ايتىلعان تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا سيرەك جانە جەردە سيرەك كەزدەسەتىن مەتالدار سالاسىن دامىتۋ ماسەلەلەرى جونىندە كەڭەس وتكىزدى, دەپ جازادى qandastar.kz

سالانى دامىتۋ قازاقستاننىڭ الەمدىك نارىقتاعى پوزيتسياسىن نىعايتۋعا, تەحنولوگيالار مەن كاپيتال تارتۋعا, سونداي-اق ەكونوميكانىڭ جاڭا سەكتورلارىنداعى جەتكىزۋ تىزبەگىنە قاتىسۋدى كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس ءمينيسترى قانات شارلاپاەۆ اعىمداعى جاعداي مەن قابىلدانىپ جاتقان شارالار تۋرالى  باياندادى, سونداي-اق «قازاتومونەركاسىپ» ۇاك» اق, «تاۋ-كەن سامۇرىق» جشس, «ۇلتتىق تەحنولوگيالىق بولجاۋ ورتالىعى» رمك كومپانيالارىنىڭ باسشىلارى بايانداما جاسادى.

قازاقستاندا بەريللي, سكاندي وندىرەتىن الەمدەگى تولىق تسيكلدى ءۇش زاۋىتتىڭ ءبىرى, سونداي-اق تانتال مەن نيوبي وندىرەتىن جاھاندىق ءتورت ءوندىرىستىڭ ءبىرى ورنالاسقان. ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس مينيسترلىگىنىڭ مالىمدەۋىنشە, ەلىمىزدىڭ مەتاللۋرگيا زاۋىتتارىندا ۆيسمۋت, سۇرمە, سەلەن جانە تەللۋريد وندىرىلەدى, اليۋميني توتىعىنان گاللي, پوليمەتالل شيكىزاتىنان يندي الۋ تەحنولوگياسى بار. بيىلعى قاراشا ايىندا الماتى وبلىسىنداعى قۋاتى 3,3 ملن تونناعا دەيىن جەتەتىن بۇعىتى كەن ورنىندا ۆولفرام كونتسەنتراتى ءوندىرىسى ىسكە قوسىلدى. جوباعا سالىنعان ينۆەستيتسيانىڭ جالپى قۇنى $350 ملن-دى قۇرادى.

سونداي-اق پرەمەر-مينيسترگە ۆولفرام كەنىن يگەرۋ جانە شيكىزاتتى امموني پاراۆولفرامات دايىن ونىمىنە دەيىن وڭدەۋدى تەرەڭدەتۋ, ماگنيتتەر ءوندىرىسى بويىنشا كلاستەر قۇرۋ سالاسىنداعى پەرسپەكتيۆالى جوبالار بويىنشا جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىس تۋرالى باياندالدى.

باتارەيا ماتەريالدارىن, تۇراقتى ماگنيتتەردى ءوندىرۋ, رەسايكلينگ ءادىسى جانە ىستىققا ءتوزىمدى قورىتپالاردى ءوندىرۋ سەكتورلارىن دامىتۋعا نازار اۋدارىلدى. قاجەتتى مەتالداردى ءوندىرۋ جانە قايتا وڭدەۋ بويىنشا جوبالار ىسكە اسىرىلۋدا. ماسەلەن, الەمدەگى ەڭ ءىرى سارىتوعان كەن ورىندارىنىڭ بىرىندە دايىن ونىمگە جەتكىزۋمەن گرافيت كونتسەنتراتىن ءوندىرۋ جوسپارلانۋدا. 2024 جىلدان باستاپ قازاقستاندا مارگانەتس سۋلفاتى مونوگيدراتى شىعارىلادى, ول الەمدىك نارىقتىڭ 5%-ىن قامتيدى. سونداي-اق گەرمانيانىڭ Bergbau AG كومپانياسىمەن ليتي كەن ورىندارىن يگەرۋ بويىنشا جوبالار ىسكە اسىرىلۋدا, كورەيانىڭ KIGAM ينستيتۋتى شىعىس قازاقستان وبلىسىندا ليتيگە گەولوگيالىق-گەوفيزيكالىق زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋدە. سونىمەن قاتار رەني, تانتال, ۆولفرام, نيكەل جانە كوبالت مەتالدارى نەگىزىندە رەاكتيۆتى اۆياقوزعالتقىشتار قۇنىنىڭ 50%-نا دەيىن قۇرايتىن ىستىققا ءتوزىمدى نيكەل قورىتپالارىن ءوندىرۋ جوسپارلانۋدا. بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە اۆياقوزعالتقىش قالاقتارىنىڭ سىنىقتارىن قايتا وڭدەۋ جولعا قويىلعان.

ولجاس بەكتەنوۆ قازاقستاندىق كومپانيالاردىڭ گەولوگيالىق بارلاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ, ونىڭ ىشىندە ينۆەستيتسيالاردى ودان ءارى تارتۋ ءۇشىن تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق نەگىزدەمەلەردى ازىرلەۋ بولىگىندەگى الەۋەتىن اتاپ ءوتتى. مۇنداي ءتاسىل قازاقستاننىڭ سيرەك جانە جەردە سيرەك كەزدەسەتىن مەتالدارىنىڭ الەمدىك وندىرىسىندەگى ۇلەسىن كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. پرەمەر-مينيستر ۇكىمەت وتاندىق عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن وندىرۋشىلەرگە قولداۋ كورسەتەتىنىن اتاپ ءوتتى.

سيرەك جانە جەردە سيرەك كەزدەسەتىن مەتالدار ونەركاسىبىن دامىتۋ وتاندىق قارجى ينستيتۋتتارىنىڭ بەلسەندى قاتىسۋىن تالاپ ەتەدى. ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس مينيسترلىگىنە «بايتەرەك» حولدينگىمەن بىرلەسىپ, شيكىزات وندىرۋدەن باستاپ تەرەڭ وڭدەلگەن ءونىم شىعارۋعا دەيىنگى وندىرىستىك تىزبەكتىڭ تولىق تسيكلى بار كلاستەر قۇرۋ ءۇشىن مودەل ازىرلەۋ تاپسىرىلدى. ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس مينيسترلىگىنە ۇلتتىق گەولوگيالىق قىزمەت بازاسىندا حالىقارالىق اككرەديتتەلگەن زەرتحانا قۇرۋ ماسەلەسىن پىسىقتاۋ جۇكتەلدى, بۇل قازاقستاندىق كاسىپورىندارعا جوعارى الەمدىك ستاندارتتارعا سايكەس بولۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.