Otbasy bankin ulttyq damý ınstıtýtyna aınaldyrý alty aıǵa sozylady

Foto: Iandeks.Karty

Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine turǵyn úı saıasatyn reformalaý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» Zańǵa qol qoıdy. Bul zań Otbasy bankine («Báıterek» holdınginiń enshiles uıymy) ulttyq damý ınstıtýty mártebesin jáne oǵan turǵyn úı kezegin ortalyqtandyryp júrgizý quqyǵyn beredi, dep jazdy qandastar.kz

Otbasy bankindegi bul ınnovaııalar 6 aı ótkennen keıin tolyq jumys isteı bastaıdy. Bul ótpeli kezeń zańmen anyqtalǵan.

Osy ýaqyt ishinde ákimdikter turǵyn úı kezekterin bankke berýi tıis. Sondaı-aq, bank osy kezeńde «Turǵyn úımen qamtamasyz etý ortalyǵy» aqparattyq júıesin iske qosady. Bank ulttyq damý ınstıtýty bolǵannan keıin azamattardyń ózderin kezekke qoıý týraly barlyq ótinishteri osy aqparattyq júıe arqyly onlaın-formatta qabyldanatyn bolady.

Qazirdiń ózinde bank 8 memlekettik derekter bazasymen ıntegraııa jasaǵan, bolashaqta olardyń sany ulǵaıady. «Turǵyn úımen qamtamasyz etý ortalyǵy» júıesi ótinish bergen azamattardyń jyljymaıtyn múlki bar-joǵyn avtomatty túrde tekserýge, olardyń otbasylyq jaǵdaıyn tekserýge, turǵyn úıge muqtaj adamnyń mártebesi men sanatyn rastaýǵa jáne t.b. múmkindik beredi.

Avtomattandyrý turǵyn úıge kezekke qoıýdyń ashyqtyǵyn qamtamasyz etedi jáne adamı faktordy boldyrmaıdy.

Otbasy bank ulttyq damý ınstıtýty bolyp qaıta qurylǵannan keıin qalaı jumys isteıdi:

– bank QR Ulttyq banki men QNRDA retteýimen ekinshi deńgeıli bankter júıesinde qalady;

– bank QDKBQ depozıtterine kepildik berý júıesinde qalady. Bul degenimiz, qazaqstandyqtar jınaqtardyń turaqtylyǵyna jáne depozıtterdiń saqtalýyna senimdi bola alady;

– bank turǵyn úı qurylys jınaq júıesin iske asyrýdy jalǵastyrady. Iaǵnı, ol burynǵy rejımde barlyq qazaqstandyqtarǵa qoljetimdi zaemdar berýin jalǵastyrady. Sondaı-aq, bank baspana kezeginde turǵan azamattarǵa memlekettik baǵdarlamalar sheńberinde jeńildetilgen zaemdar beretin bolady. Sonymen qatar bank jeke turǵyn úı qorynan jalǵa alynǵan baspana úshin jaldaý aqysynyń bir bóligin sýbsıdııalaý jónindegi tetikti de iske asyrýdy jalǵastyrady.

Ulttyq damý ınstıtýty bolyp qaıta qurylǵannan keıin Otbasy bankinde qandaı qosymsha fýnkııalar paıda bolady:

– bank kezekte turǵandardyń biryńǵaı respýblıkalyq elektrondyq bazasyn júrgizedi jáne ózektendiretin bolady;

– bank «Turǵyn úımen qamtamasyz etý ortalyǵynyń» (jańa kezek) elektrondyq bazasyn qalyptastyrady, júrgizedi jáne ózektendiredi;

– bank kommýnaldyq turǵyn úı qorynan turǵyn úı nemese jeke turǵyn úı qorynan JAO jalǵa alǵan turǵyn úı berý týraly sheshim qabyldaıdy.

Ulttyq damý ınstıtýty bola otyryp, Otbasy bank kezekte turǵandardyń qazirgi biryńǵaı respýblıkalyq bazasyn júrgizip, «Turǵyn úımen qamtamasyz etý ortalyǵy» arqyly turǵyn úıge muqtajdardan jańa ótinimderin qabyldaıtyn bolady. Bul Baspana market (otbasybank.kz) portalynda júzege asady. Onda EQ kómegimen qol qoıyp, avtorızaııalaýdan ótip, ótinim berý qajet bolady.

Turǵyn úıge muqtajdar tizimine tek eki ólshemge sáıkes keletin qazaqstandyqtar ǵana ene alady – eger olarda sońǵy bes jyl ishinde menshik quqyǵynda turǵyn úı bolmasa jáne olardyń jalǵyz turǵyn úıi apatty dep tanylsa.

Bolashaqta bank esepke qoıý kúni men jylyna negizdeletin bolady. Bul rette bir jyldyń ishinde turǵyn úıdiń jalpy kóleminiń keminde 70% memlekettik qoldaý sheńberinde turǵyn úı máselesin sheshýge birinshi kezektegi quqyǵy bar azamattar sanattaryna beriletin bolady.

Memlekettik qoldaý sheńberinde turǵyn úı máselesin sheshýge birinshi kezektegi quqyq:

– Uly Otan soǵysynyń ardagerlerine, jeńildikteri boıynsha Uly Otan soǵysynyń jáne basqa memleketter aýmaǵynda jaýyngerlik is-qımyldar júrgizgen ardagerlerge teńestirilgen ardagerler;

– jetim balalar, ata-anasynyń qamqorlyǵynsyz qalǵan balalar;

– kóp balaly analar men kóp balaly otbasylar;

– múmkindigi shekteýli balalary bar nemese olardy tárbıelep otyrǵan otbasylar;

– 1 jáne 2 toptaǵy múgedektigi bar adamdar;

– jesirler.

Ne sebepti azamattardy turǵyn úı kezegine turǵyzbaýy múmkin:

– eger sońǵy bes jyl ishinde menshik quqyǵynda turǵyn úıi bar nemese bolǵan jaǵdaıda;

– eger azamattyń paıdalanýynda memlekettik turǵyn úı qorynan berilgen turǵyn úı nemese jeke turǵyn úı qorynan jergilikti atqarýshy organ jaldaǵan turǵyn úı bolsa;

– usynylǵan qujattarda jáne (nemese) málimetterde dáıeksiz derekter bolǵan jaǵdaıda;

– eger azamat buryn memlekettik turǵyn úı qorynan turǵyn úı alǵan jáne jekeshelendirgen jaǵdaıda;

– eger azamattyń apatty dep tanylady jalǵyz turǵyn úıi bolsa, biraq ol basqa eldimekende ornalassa. Mysaly, apatty dep tanylǵan turǵyn úı Almaty oblysynda ornalasqan, al azamat Almaty qalasynda kezekke turýǵa talpynýda;

– eger memleket qoldaýymen ıpotekalyq zaemdardy paıdalana otyryp, menshikke turǵyn úı satyp alsa.

Sondaı-aq, muqtajdar jandar arasynda turǵyn úıdi bólý esepke qoıý kúnine ǵana emes, sonymen qatar tabys deńgeıine de baılanysty júzege asyrylatyn bolady. Mysaly, eger otbasynyń árbir múshesine shaqqanda tabys bir kúnkóris mınımýmyn nemese 43 407 teńgeni qurasa, oǵan turǵyn úı nemese jergilikti atqarýshy organdardyń jalǵa beriletin turǵyn úıi úshin jaldaý aqysynyń bir bóligin sýbsıdııalaý usynylatyn bolady. Eger tabys kórsetilgen mınımýmnan joǵary bolsa, onda oǵan eń tómengi bastapqy jarnasy bar jáne jyldyq 2%-dan (JTSM 2%-dan 2,1%-ǵa deıin) 9%-ǵa (JTSM 9,3%-dan 11,8%-ǵa deıin) deıingi mólsherlemeler boıynsha turǵyn úı baǵdarlamalary usynylatyn bolady.

Jańa zań aıasynda jergilikti ákimdikter jeńildetilgen sharttarmen beriletin áleýmettik turǵyn úı salýmen aınalysýdy jalǵastyrady. Sondaı-aq, olar bolashaqta turǵyn úıge muqtaj adamdarǵa úlestirý úshin qurylys salýshylardan daıyn páterlerdi satyp ala alady. Bul shara qazaqstandyqtardy jeke sharshy metrlerimen qamtamasyz etý merzimderin qysqartýǵa múmkindik beredi. Azamattardy qoldaý úshin jergilikti ákimdikter turǵyn úı sertıfıkattaryn usynady – bul azamattarǵa ıpotekalyq turǵyn úı zaemdary boıynsha bastapqy jarnanyń bir bóligin óteý úshin beriletin tólemder.

Otbasy bank ulttyq damý ınstıtýtyna aýysqan sátke deıin jergilikti ákimdikter turǵyn úıge muqtajdardy esepke qoıýdy jalǵastyrady.

Otbasy bank jeńildetilgen zaemdar berý jáne memlekettik qoldaý proesterinde tolyq ashyqtyqty qamtamasyz etedi. Turǵyn úı kezeginde turǵan azamattardyń jáne memlekettiń qoldaýymen óziniń turǵyn úı máselesin sheshe alǵan azamattardyń tizimderi sońǵy 2 jyl ishinde banktiń resmı saıtynda jarııalanatyn bolady.

Bolashaqta turǵyn úıge kezekte turǵan azamattardyń tizimderin túgendeý toqsanyna 1 ret júrgiziletin bolady.