پرەمەر-مينيستر كاسىپكەرلەردى سالىق سوماسىن تولەۋگە شاقىردى

قارجى ءمينيسترى ءمادي تاكيەۆ جۇرگىزىلگەن تالداۋ شەڭبەرىندە جوسىقسىز سالىق تولەۋشىلەردىڭ سالىق مىندەتتەمەلەرىن وڭتايلاندىرۋدىڭ قۇقىقتىق سحەماسى رەتىندە شاعىن كاسىپكەرلىكتى قولداۋ جانە دامىتۋ ماقساتىندا بۇرىن ەنگىزىلگەن ارنايى سالىق رەجيمدەرىن (سرپ) پايدالانۋ فاكتىلەرى انىقتالعانىن باياندادى.

بۇگىندە ەلىمىزدە 2,3 ملن سالىق تولەۋشى تىركەلگەن. ونىڭ 8%-ى نەمەسە 137 مىڭى عانا – ققس تولەۋشىلەر. جالپى سۋبەكتىلەر سانىنىڭ 81%-ى وڭايلاتىلعان دەكلاراتسيانى پايدالانا وتىرىپ, ارنايى سالىق رەجيمىندە جۇمىس ىستەيدى, ال ولاردىڭ 85%-ى 15 ملن تەڭگەگە دەيىنگى كىرىستەردى كورسەتەدى.

ء«بىز ارنايى سالىق رەجيمدەرىن قولداناتىن سۋبەكتىلەردىڭ جالپىعا بىردەي بەلگىلەنگەن رەجيمدە جۇمىس ىستەيتىن كومپانيالارمەن ءوزارا ەسەپ ايىرىسۋلارىنا تالداۋ جاسادىق. تالداۋ كورسەتكەندەي, مۇنداي رەجيمدەر اراسىنداعى ءوزارا ەسەپ ايىرىسۋ وتكەن جىلى 2 ەسەگە – 5 ترلن-نان 10 ترلن تەڭگەگە دەيىن ءوستى. بۇل رەتتە ارنايى سالىق رەجيمدەرى بويىنشا 16 ترلن تەڭگەنىڭ جالپى اينالىمىنان جالپىعا بىردەي بەلگىلەنگەن رەجيممەن ءوزارا ەسەپ ايىرىسۋ 10 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى. ياعني, جۇزدەگەن ميلليارد تەڭگە تابىس تاۋىپ, سالىق تولەۋشىلەر از عانا سالىق تولەيدى», — دەگەن ءمادي تاكيەۆ بيزنەس پايدالاناتىن بىرقاتار بولشەكتەۋ سحەمالارىن ايتتى.

سالىقتاردى وڭتايلاندىرۋ جانە پايدانى ازايتۋ ءۇشىن كومپانيالار «قۇجاتتىق» شىعىنداردى ارتتىرۋ ءپرينتسيپىن ۇستانادى. ءبىر كومپانيا تاۋارلاردى ساتىپ الادى جانە ونى وڭتايلاندىرىلعان رەجيمدە جۇمىس ىستەيتىن باسقا زاڭدى تۇلعاعا وزىندىك قۇنى بويىنشا قايتا ساتادى. ناتيجەسىندە, ءبىرىنشى كومپانيا شىعىندى كورسەتسە, ال ەكىنشىسى جەڭىلدىك شارتتارىن پايدالانا وتىرىپ, ققس تولەۋدەن جالتارىپ وتىر.

سونىمەن قاتار بيزنەستى بىرنەشە زاڭدى تۇلعالارعا ءبولۋ ءادىسى قولدانىلۋدا. مىسالى, ءبىر مەكەمەدە بار, اسحانا جانە كاراوكە جەكە كومپانيا رەتىندە تىركەلگەن نەمەسە قوناق ءۇيدىڭ ءار قاباتى ءارتۇرلى جەكە كاسىپكەرگە تيەسىلى. ولاردىڭ ءبىرىنىڭ تابىسى 78 ملن تەڭگە شەگىنە جەتكەندە, قىزمەتى توقتاتىلادى, ال ونىڭ ورنىنا باسقا زاڭدى تۇلعا كەلىپ, بۇل ققس تولەۋدەن جالتارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

«ەڭبەكاقى قورىنا تۇسەتىن جۇكتەمەنى ازايتۋ ءۇشىن كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرى شتاتتان شىعارىلىپ, جەكە كاسىپكەر رەتىندە تىركەلىپ, بۇرىنعى جۇمىس بەرۋشىگە جۇمىسشى رەتىندە ەمەس, جەكە تۇلعا رەتىندە قىزمەت كورسەتەدى. تيىسىنشە, ەڭبەكاقى تولەۋ قورىنا تۇسەتىن سالىق تولەمدەرى ازايىپ, جۇمىس بەرۋشىدەن الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىك الىنىپ تاستالادى, ودان ءارى ونى كاسىپكەر ءوز موينىنا الادى», — دەدى ءمادي تاكيەۆ.

وسىعان بايلانىستى قر قارجى مينيسترلىگى سالىقتىق اكىمشىلەندىرۋدى جەتىلدىرۋ ماقساتىندا بولشەكتەۋگە قارسى كۇرەس بويىنشا بىرقاتار شارا ۇسىنادى:

• بيزنەستىڭ بولشەكتەنۋىنىڭ زاڭنامالىق كريتەريىن ەنگىزۋ;
• نىساننىڭ سالىق داۋلارى مانىنەن باسىم بولۋ ءپرينتسيپىن ەنگىزۋ;
• مۇنداي فاكتىلەردى باقىلاۋ جانە دالەلدەۋ ادىستەرىن ەنگىزۋ;
• جەكە كاسىپكەرلەر ءۇشىن قىزمەت تۇرلەرىن شەكتەۋ.

«قارجى ءمينيسترىنىڭ اقپاراتىنان سالىق جۇكتەمەسىن وڭتايلاندىرۋدىڭ ءارتۇرلى سحەمالارىن قولدانا وتىرىپ, مىندەتىن ادال اتقارمايتىن كاسىپكەرلەردىڭ بارىن كورىپ وتىرمىز. ميللياردتاعان اينالىممەن ولار بيۋدجەتكە وزدەرىنىڭ تاپقان پايداسىنا مۇلدەم سايكەس كەلمەيتىن سومالاردى تولەيدى. بىزدە وسىنداي ءىرى كومپانيالاردىڭ تولىق ءتىزىمى بار. ول تىزىمدە BI Group, BAZIS جانە باسقا دا كوپتەگەن ءىرى قۇرىلىس كومپانيالارى ءجۇر. ەكونوميكانىڭ باسقا سالالارىندا جۇمىس ىستەيتىن بەلگىلى ءارى تانىمال مەيرامحانالار, فيتنەس-كلۋبتار جانە ءارتۇرلى كومپانيالار بار.

وسى مۇمكىندىكتى پايدالانا وتىرىپ, مەن قازىر سالىق جۇكتەمەسىن وڭتايلاندىرۋدىڭ ءتۇرلى سحەمالارىن قولداناتىن ءىرى كومپانيالاردىڭ يەلەرى مەن باسشىلارىنا قاراتا ايتقىم كەلەدى. بۇگىن-ەرتەڭ سىزدەردىڭ كومپانيالارىڭىزعا سالىق ورگاندارىنان قوسىمشا سالىق سومالارىن تولەۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى حابارلامالار كەلىپ تۇسەدى.

«بارشادان ەكى اپتا ىشىندە سالىق ورگاندارىنا قوسىمشا سالىق دەكلاراتسيالارىن تاپسىرۋدى جانە ادىلەتتى سالىق سوماسىن تولەۋدى سۇرايمىن. ەگەر بۇل ارەكەتتەر جاسالماسا, وندا مەملەكەت فيسكالدىق جانە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىن قوسقاندا, مەملەكەت يەلىگىندەگى بارلىق رەسۋرستاردى قولدانۋ قۇقىعىن وزىنە قالدىرادى. مۇنىڭ سوڭى قيىن بولادى, بىراق ەگەر بيزنەس مەملەكەت الدىنداعى مىندەتتەمەسىن ادىلەتتى تۇردە ورىنداۋعا دايىن بولسا, ءبىز ديالوگقا دايىنبىز», — دەپ اتاپ ءوتتى ولجاس بەكتەنوۆ.