Pýtın, Sı zınpın, Erdoǵan: ShYU sammıtine Astanaǵa kimder keldi, ne aıtyldy

Foto: 1prime.ru

Astanada Shanhaı Yntymaqtastyq Uıymynyń sammıti bastaldy. Jıynda ShYU-ǵa múshe memleketterdiń basshylary saıası, ekonomıkalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq baǵyttaǵy ortaq ózekti máselelerdi talqylaıdy. Sammıtke qatysý úshin kóptegen memlekettiń prezıdentteri men halyqaralyq uıym basshylary Astanaǵa keldi. Bul týraly Stan.kz aqparat agenttigi habarlaıdy.

Sammıtke eń birinshi bolyp kelgenderdiń ishinde Reseı Federaııasynyń prezıdenti Vladımır Pýtın bar. Ony áýejaıda premer-mınıstr Oljas Bektenov qarsy aldy.

Oǵan qosa Túrkııa prezıdenti Rejep Taıyp Erdoǵannyń ushaǵy da Astanaǵa qondy.

Sonymen qatar Pýtın men Erdoǵan kelissóz júrgizdi. Kelissóz barysynda Túrkııanyń Sınop qalasynda taǵy bir atom elektr stansasy jobasyn iske asyrý múmkindigin talqylady. Erdoǵannyń aıtýynsha, Túrkııa men Reseı arasyndaǵy saýda aınalymy kólemin 100 mlrd dollarǵa jetkizý kózdelgen.

«Men bul mejege jaqyn ýaqytta jetetinimizge senemin. Bizde oǵan qajet áleýet tolyq bar», — dep atap ótti Rejep Taıyp Erdoǵan.

Sóz sońynda túrik kóshbasshysy Vladımır Pýtındi taıaý arada Túrkııaǵa saparlap kelýge shaqyrdy.

Sondaı-aq Reseı prezıdenti Toqaevpen kezdesti. Kezdesý barysynda eki eldiń seriktestigi týraly sóz qozǵaldy.

«Elderimizdiń birqatar halyqaralyq uıymǵa tóraǵalyq etip otyrǵanyn atap ótkim keledi. Qazaqstan ShYU men UQShU-ǵa, al Reseı BRIKS pen TMD-ǵa tóraǵa bolyp otyr. Sondyqtan bir-birimizdi qoldap, kómektesemiz. Qazaqstanǵa memlekettik saparmen kelýge shaqyrǵanyńyz úshin alǵys aıtamyn. Álbette, muny UQShU sammıtine oraılastyrǵan tıimdirek bolar edi. Ekijaqty qarym-qatynasymyzǵa keler bolsaq, sizdermen únemi baılanystamyz. Elderimiz arasyndaǵy taýar aınalymy artyp, shamamen 30 mıllıard dollarǵa jetti. Bul — óte jaqsy kórsetkish. Reseı Qazaqstannyń negizgi saýda-ekonomıkalyq seriktesteriniń biri bolyp qala beredi», — dedi Reseı prezıdenti.

ShYU samııtiniń basty qonaqtarynyń biri – Qytaı Halyq Respýblıkasynyń Tóraǵasy Sı zınpın. Qasym-Jomart Toqaev  Sı zınpındi Aqordada qonaq etti. Sondaı-aq qos prezıdent birlesken málimdemege qol qoıdy.

«Qytaı Qazaqstannyń BRIKS quramyna kirýin qoldaıdy. Qazaqstandy róli artyp kele jatqan, álemdik isterge, jahandyq basqarýǵa laıyqty úlese qosa alatyn álemdegi orta derjavalardyń biri retinde qoldaıdy», – dedi Qytaı basshysy.

Sı zınpın Qytaı men Qazaqstan Shanhaı yntymaqtastyq uıymyn qurý isiniń basynda turǵanyn atap ótti.

«Qazaqstan tóraǵalyǵynyń ShYU qyzmetin damytýdaǵy jáne biregeı yntymaqtastyqty ilgeriletýdegi eleýli úlesin erekshe atap ótkim keledi. Erteńgi Astana sammıti tolyqtaı tabyspen ótetini jáne uıymymyzdyń qyzmetin jańa beleske kótereri sózsiz», – dedi QHR tóraǵasy.

Artynsha Astanaǵa BUU Bas hatshysy Antonıo Gýtterısh te kelgen.

«Qazaqstan beıbitshilik jolyndaǵy kúrestiń jarqyn úlgisin kórsetip keledi. Sizdiń elińiz birigý isinde dáneker, sonyń ishinde óte kúrdeli jaǵdaılarda árqashan altyn kópir, beıbitshiliktiń elshisi boldy. Astana kóptegen bitimgerlik bastamalardyń, sonyń ishinde Sırııa boıynsha Astana proesiniń ortalyǵyna aınaldy. Astana árdaıym beıbitshilik alańy boldy. Qazaqstannyń bedeli zor. Sizder ıadrolyq qarýsyzdaný salasynda kóshbasshy elsizder jáne basqa da kóptegen salada beıbitshilikke beıildi ekenderińizdi tanytyp kelesizder», – dedi Antonıý Gýterrısh.

Sonymen qatar Mońǵolııa prezıdenti Ýhnaagıına Hýrelsýhan ShYU sammıtine qatysý úshin elimizge taban tiregen.

Ázerbaıjan prezıdenti Ilham Álıev Shanhaı yntymaqtastyq uıymyna múshe memleketter basshylary keńesiniń 24-shi otyrysyna qatysý úshin Astanaǵa keldi.

Qazaqstan prezıdenti ShYU sammıtine qurmetti qonaq retinde qatysqany úshin Ilham Álıevke alǵys aıtty.

«Men Bakýge jáne Shýshaǵa jasaǵan saparymdy únemi eske alamyn. Bul, shyn máninde, betburysty, mańyzdy, tarıhı máni bar sapar boldy desek, artyq aıtqandyq emes. Kelissózder barysynda biz birqatar strategııalyq sala boıynsha ózara yqpaldastyqty odan ári damytýǵa tyń serpin berdik», – dedi Qazaqstan prezıdenti.

Kelesi bolyp Astanaǵa Pákistan Islam Respýblıkasynyń premer-mınıstri Shahbaz Sharıf te keldi.

Katar Sheıhi Támım ben Hamad Ál Tánıdi elordadaǵy áýejaıda Qazaqstan premer-mınıstri Oljas Bektenov qarsy aldy.

Eske salsaq, Qatar memleketi ShYU dıalogy boıynsha áriptes mártebesine ıe.

«Siz ózara qarym-qatynasymyzdy strategııalyq deńgeıge kótergenimizdi eske saldyńyz. Men qarym-qatynasymyzdy maqtan tutamyn. Elderimiz áli de aýqymdy jumys atqarýǵa, sonyń ishinde ekonomıkalyq jáne ınvestıııalyq baılanysty odan ári nyǵaıtýǵa tıis», — dedi Qatar ámiri Toqaevpen kezdesýi barysynda.

Qyrǵyzstan prezıdenti Sadyr Japarov pen Tájikstan prezıdenti Emomalı Rahmon da ShYU sammıtine qatysady.

Oǵan qosa Belorýs basshysy Aleksandr Lýkashenko da Astanada. Sammıt aıasynda Aleksandr Lýkashenko sheteldik áriptesterimen birqatar kezdesýler men kelissózder ótkizedi dep boljandy. Aldaǵy sammıtte Belarýs úshin basty másele – eldi ShYU-ǵa múshelikke qabyldaý rásimin aıaqtaý. Eske salsaq, Belarýs Respýblıkasy 2010 jyldan beri Shanhaı yntymaqtastyq uıymyna qatysyp keledi.

Sammıtke qatysatyndar arasynda Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń Bas hatshysy Chjan Mın de bar.