ShÁKEN AIMANOVTYŃ TÝǴANYNA 110 JYL TOLDY

Búgin qazaqtyń birtýar perzenti, talantty rejısser, akter, KSRO halyq ártisi, qazaq kınoóneriniń negizin qalaýshylardyń biri Sháken Aımanovtyń týǵan kúni. Rejısserdiń altyn qorda saqtalǵan «Aldarkóse», «Atameken», «Taqııaly pe­rishte, «Bizdiń súıikti dáriger», «Atamannyń aqyry» syndy fılmderi shoqtyǵy bıik, qazaq kıno óneriniń bastaýynda turǵan dúnıeler.  Sháken Aımanov 1914 jyly 15 aqpanda Pavlodar oblysy Baıanaýyl aýdany Aımanbulaq aýylynda dúnıege kelgen. Shyǵarmashylyq jolyn teatr sahnasynan bastaǵan talanttyń Abaı, Hlestakov, Aqan seri, Kassıo, Qobylandy, Otello rólderi qazaq teatr óneri tarıhyndaǵy biregeı beıneler bolyp qaldy. О́nerin shyńdaı júrip, teatr rejıssýrasynyń qyr-syrymen tanysqan Aımanov, birneshe pesalardy sahnalap, kórermenge usyndy.  Asanáli Áshimov, aktıor, Qazaqstannyń Eńbek Eri: — Shákeńder tabıǵattan talantty týǵan adamdar ǵoı, kınonyń oqýyn bitirgen emes, teatrda da sondaı. Soǵan qarap otyrsań bárin meńgerdi ǵoı, teatrdy bir úlken satyǵa jetkizip, sodan keıin baryp kınoǵa 53-jyldary keldi. Sodan jáılap bastady. Sol osy «Atamannyń aqyryna» deıin óziniń sheberligin shyńdady. 53-shi jyldary kınoǵa kásibı maman retinde bet bursa, ónerdiń bul túrimen tanystyǵy erterekte bastalǵan. 1938 jyly qazaq jerinde túsirilgen tuńǵysh dybysty kınotýyndy — «Amangeldi» fılminde massovkaǵa qatysady. Osylaısha ol, sıqyrly kıno áleminde máńgige qalyp qoıady. Onyń kartınalary qazaq kınosynyń kóshin túzep, kókjıegin keńeıtti.  Dana Nurbekova, kınotanýshy: — Qazaq kınosyna qosqan úlesi retinde, jańalyǵy retinde tórtinshi qabyrǵany buzýyn aıtamyz. Mysaly, tórtinshi qabyrǵany oǵan deıin, qazaq kınosynda buzbaǵan bolatyn. Ol keıipkerlerdiń, tikeleı kameraǵa qarap sóıleýi. Taqııaly Perishte, mysaly, eń birinshi kadr dál sol sahnamen tórtinshi qabyrǵany buzýmen bastalady.  Kózkórgender Sháken Aımanovtyń qaǵytpa qaljyńy men ádemi ázilin jıi eske alady. Jeti ónerdi meńgergen ol, akterligi men rejısserliginen bólek, shahmattan ózine qarsylas shaq keltirmeı, án men bıdi de naqyshyna keltirip oryndaıtyn bolǵan.  Asanáli Áshimov, aktıor, Qazaqstannyń Eńbek Eri: — Shákeńmenen jumys isteý óte ońaı ári qıyn. О́zi semka alańynda eldiń bárin kúldirip osy kóńildi bolatyn. Kóńildi kollektıvte, kóńildi ortada jumys isteý óte ońaı, bir jaǵynan. Qıyn jaǵy ol kisiniń kózinshe aldaýǵa bolmaıdy, akter, ózi uly akter, ózi uly rejısser, onyń aldynda oınaý óte qıyn. Akter, rejısser Bolat Qalymbetov, Sháken aǵany alǵash 10 jasynda kóripti. Tabıǵatynan daryndy tulǵamen kıno túsirý alańynda birge júrgenim bir baqyt, alaıda Aımanovtyń bir fılmine túspegenime ókinemin, — deıdi ol.  Bolat Qalymbetov, akter, rejıssıor: — О́zimizdiiń klassıkterdi, Sháken aǵa bastaǵan, Abdýlla Qarsaqbaev, Qojyqov, Begalınniń kınolaryn kórýimiz kerek. Tamyrymyzdan aıyrylmas úshin. Sebebi qazaq kınosynyń túpki tamyry, osy kisiler jasap ketken. Dástúr jalǵasy deıdi ǵoı. Sondyqtan biz bul kisilerdi umytpaýymyz kerek.