سۋ تاپشىلىعى تۋرالى جيىرەك, قاتتىراق, كەڭىرەك ايتىلا باستادى

سۋ تاپشىلىعى تەك ەلىمىزگە ەمەس, بۇكىل الەمگە ءتان قۇبىلىس بولعالى تۇر.

ساراپشىلار ءتىپتى سۋ ءۇشىن سوعىس بولۋى مۇمكىن ەكەنىن دە جوققا شىعارمايدى. ەندەشە, ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە ونى ۇنەمدەۋ كەرەك. ول ءۇشىن الەمدە جانە ەلىمىزدە ونىڭ قانشا رەسۋرسى بار سوعان كوز جۇگىرتىپ كورەيىكشى.

ويتكەنى, سۋ تاپشىلىعى بولمايتىن ەلدەر دە كەزدەسەدى. ماسەلەن, العاشقى وندىقتا برازيليا, رەسەي, كانادا, قىتاي, يندونەزيا, اقش, بانگلادەش, ءۇندىستان, ۆەنەسۋەلا, ميانما سىندى مەملەكەتتەر تۇر. ولاردىڭ سۋ قورى ورنالاسۋ رەتىنە قاراي 6,5 مىڭنان 1,0 مىڭ تەكشە شاقىرىم ارالىعىندا. ال قازاقستان بۇل تىزىمدە 66-ورىندا, سۋ قورى 107,5 تەكشە شاقىرىم عانا.

2040 جىلى 40 ەلدە سۋ تاپشىلىعى ورىن الماق. وعان ءبىزدىڭ ەل دە كىرەدى ەكەن. ءارى ەلىمىزدەگى سۋ تاپشىلىعىنىڭ دەڭگەيى 80%-دى قۇراماق. كليماتتىڭ وزگەرۋىنە بايلانىستى ورتالىق ازيادا باستى سۋ كوزى سانالاتىن مۇزدىقتار كۇرت ازايىپ بارادى. وسى جاعداي ايماقتىڭ ازىق-ت ۇلىك, ەنەرگەتيكا جانە ەكولوگيا قاۋىپسىزدىگىنە ەداۋىر قاتەر توندىرەدى.

تاعى ءبىر دەرەك – 2050 جىلعا قاراي 5,5 ميلليارد ادام اۋىز سۋعا مۇقتاج بولۋى مۇمكىن. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى كەلتىرەتىن بۇل تسيفر – جەر حالقىنىڭ ۇشتەن ەكىسى. ەندەشە, ماسەلەنىڭ وزەكتىلىگى وسىدان اڭعارىلسا كەرەك.

ال دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ بولجامى بويىنشا قازاقستانداعى سۋ قورى 2030 جىلعا قاراي جىلىنا 90 تەكشە شاقىرىمنان 76 تەكشە شاقىرىمعا دەيىن ازايادى. بۇل الداعى 7 جىلدا سۋ تاپشىلىعى 15%-دى قۇرايدى دەگەن ءسوز. بۇعان ەلىمىزدەگى سۋ كوزدەرىنىڭ 44%-ى كورشى مەملەكەتتەردە ەكەندىگى دە سەپ بولماق. سوندىقتان بۇگىنگىدەي ىسىراپشىلدىققا جول بەرۋگە بولمايدى. ماسەلەن, سۋ تۇتىنۋ 3 ماقساتتا – اۋىل شارۋاشىلىعىندا, وندىرىستە جانە تۇرمىستا جۇزەگە اساتىنىن ەسكەرسەك, سونىڭ ەڭ كوبى اگروسەكتوردا. ال تۇرمىستا تۇتىنىلاتىنى – جالپى سۋ كولەمىنىڭ تەك 4%-ى عانا. ماماندار, سونىڭ ءوزى دە كوپ ەكەنىن ايتادى. ويتكەنى, ءاربىر ادامعا ىشۋگە, تاماق دايىنداۋعا جانە جەكە گيگيەنا ءۇشىن كۇنىنە 20-50 ليتر سۋ كەرەك بولسا, ءبىزدىڭ ودان دا اسىرىپ, ءتىپتى 100 ليترگە دەيىن پايدالاناتىن كەزىمىز ءجيى. بىراق, ونىڭ باسىم بولىگى ىسىراپپەن كەتىپ جاتىر. سول سەبەپتى ەندىگى جەردە ەلىمىزدە سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن قولدانىسا ەنگىزۋدى مىندەتتەۋ كەرەك. ونداي قۇرال-جابدىقتار مەن قوندىرعىلاردىڭ ءتۇرى شارۋاشىلىقتا دا, تۇرمىستا دا جەتەرلىك. سولاردىڭ بىرقاتارىنا توقتالا كەتەيىك.

گيدروگەل سۋ شىعىنىن 50-75% ازايتادى

ەلىمىزدەگى سۋ رەسۋرستارىنىڭ باسىم بولىگىن, ياكي 63%-ىن اۋىل شارۋاشىلىعى پايدالانادى. وكىنىشكە قاراي, ونىڭ تەڭ جارتىسى تاسىمالداۋ كەزىندە ءراسۋا بولادى ەكەن. ويتكەنى, ءبىرىنشى كەزەكتە ينفراقۇرىلىمدار ەسكى. ەكىنشى كەزەكتە, كەلىپ تۇرعان سۋدىڭ ءوزى قۇيىپ سۋعارۋ نەمەسە بۇركىپ سۋارۋ جولىمەن قاجەتتى كولەمنەن دە كوپ پايدالانىلادى. وسىلايشا, وسىمدىكتىڭ تامىرىنا عانا ەمەس, اشىق توپىراققا دا ءتۇسىپ, بوسقا جەرگە ءسىڭىپ نەمەسە اۋاعا ۇشىپ كەتەدى. سوندىقتان دا ەگىن شارۋاشىلىعىنا ارنالعان ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن قولدانعان ءجون. ماسەلەن, سولاردىڭ قاتارىندا تامشىلاتىپ سۋارۋ, شوپتەن جابىن جاساۋ (مۋلچيروۆانيە), گيدروگەل, جاڭبىر سۋىن جيناۋ, قار سۋىن توقتاتۋ, جىلىجاي, گيدروپونيكا, اكۆاپونيكا, اەروپونيكا سياقتى تۇرلەرىن اتاۋعا بولادى. سونىڭ ىشىندەگى ەڭ ءبىر عىلىمي جەتىستىككە جاتاتىنى — گيدروگەل. ءبىر قۋانتاتىنى – مۇنداي ءوندىرىس ءبىزدىڭ ەلىمىزدە بار ەكەن.

ء«بىزدىڭ كومپانيا 2021 جىلى قۇرىلعان. ناقتىراق ايتقاندا وسى ۋاقىتتان ءونىمىمىزدى ساۋداعا شىعارا باستادىق. ال وعان دەيىن 2016 جىلدان باستاپ گيدروگەلدى ويلاپ تابۋ, عىلىمي سىناقتاردان وتكىزۋ جۇمىستارىمەن اينالىستىق. ءونىم پولياكريل قىشقىلى مەن كالي گيدروتوتىعىنىڭ مولەكۋلالارىن بىرىكتىرۋ جولىمەن جاسالعان. سۋ سىڭىرگىشتىگى وتە جوعارى. توپىراق جاعدايىنا قاراي 200-400 ميليليتردەن 1 ليترگە دەيىن سۋدى بويىندا ۇستاپ تۇرۋعا مۇمكىندىگى بار. ول سۋدىڭ 95%-عا دەيىنىن وسىمدىكتەر الا الادى. ياكي, سۋ توپىراققا ءسىڭىپ كەتپەيدى, جەر قىرتىسىنىڭ وزىندىك سيپاتىنا اسەر ەتپەيدى جانە سونىمەن قاتار وسىمدىككە وڭتايلى ىلعال-اۋا رەجيمىن ساقتايدى. سۋمەن ارالاسقان تىڭايتقىشتاردى جاڭبىر شايىپ كەتپەيدى, ونى تىكەلەي وسىمدىكتىڭ تامىرىنا بەرەدى. سونىسىمەن سۋ مەن تىڭايتقىش شىعىنىن ازايتادى, تاسىمالداۋ, وتىرعىزۋ كەزىندە وسكىندەردىڭ تامىرىن قورعايدى, جەرسىنۋىنە كومەكتەسەدى, وسىمدىكتەردىڭ قۇرعاقشىلىققا توزىمدىلىگىن ارتتىرادى, توپىراقتى قوپسىتىپ تۇرادى, ال 3-5 جىلدىق جارامدىلىق مەرزىمى بىتكەننەن كەيىن, بيولوگيالىق جولمەن  توپىراققا ارالاسىپ كەتەدى. ەڭ باستىسى ادامعا دا, قورشاعان ورتاعا دا قاۋىپسىز. سىناقتاردى وڭتۇستىك قازاقستان, قوستاناي وبلىستارىنداعى تاجىريبە الاڭدارىندا, «سەمەي ورمانى» مەملەكەتتىك ورمان تابيعي رەزەرۆاتىندا وتكىزدىك. ەلىمىزدە بىزدەن باسقا مۇنداي ءوندىرىس جوق. گيدروگەلدەر ءتۇرلى ماقساتتا, ياكي وندىرىستىك, شارۋاشىلىق, مەديتسينالىق سالالاردا كەزدەسەدى.