«سۋرەتكە تۇسپەيمىن دەپ جىلايدى». قىزىلوردالىق اتا-انالار بالالارىن فەيس-باقىلاۋدان وتكىزۋگە قارسى

فوتو: اشىق دەرەككوز

قىزىلوردالىق اتا-انالار بالاباقشالارداعى فەيس-باقىلاۋدى توقتاتۋدى تالاپ ەتىپ وتىر. ايتپەسە, بالالارىمىز تۋرالى دەرەكتەر ورىنسىز تاراپ كەتە مە دەپ قورقادى.

مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى كەلەڭسىزدىك «ادىلدىك جولى» رقب وبلىستىق فيليالىنىڭ مونيتورينگى كەزىندە انىقتالدى.

Face ID اتتى بالانىڭ بيومەتريالىق دەرەكتەرىن جيناۋ باعدارلاماسى وتكەن جىلى ءساۋىر ايىندا پيلوتتى جوبا ەسەبىندە 10 (8-ءى – مەملەكەتتىك, 2-ءى – جەكە) بالاباقشادا قولدانىلا باستاعان. كەيىن وبلىستاعى بارلىق بالاباقشاعا ورناتىلعان. بىراق كامەلەتكە تولماعان بالالاردىڭ بيومەتريالىق دەرەكتەرىن اتا-اناسىنىڭ رۇقساتىنسىز جيناۋ ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترىنىڭ 2022 جىلعى 27 تامىزداعى № 381, مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترىنىڭ 2021 جىلعى 28 ساۋىردەگى №123 بۇيرىعىنىڭ تالاپتارىنا قايشى.

وبلىستىق قوعامدىق كەڭەستە ماسەلە كوتەرىلگەنىمەن ودان ناتيجە شىقپاعان.

«دەربەس دەرەكتەر جانە ولاردى قورعاۋ تۋرالى زاڭنىڭ 8-بابىنىڭ 1-تارماعىنا سايكەس ادامنىڭ بيومەتريالىق دەربەس دەرەكتەرىن الۋ ءۇشىن ولاردىڭ زاڭدى وكىلدەرىنىڭ نەمەسە ءوزىنىڭ كەلىسىمى قاجەت. بالاباقشا تاربيەلەنۋشىلەرى كامەلەت جاسىنا تولماعاندىقتان اتا-انالارىنىڭ رۇقساتى تالاپ ەتىلەدى. بۇل – ءبىر. ەكىنشىدەن, پەداگوگتاردى ءبىلىم بەرۋ پروتسەسىنەن وزگە جۇمىس تۇرلەرىنە تارتۋ پەداگوگ مارتەبەسى تۋرالى زاڭنىڭ 6-بابىنا قايشى. ولاردىڭ بيومەتريالىق دەرەكتەرىن جيناتۋ زاڭسىز. دەرەكتەردىڭ قايدا كەتىپ جاتقانى بەلگىسىز. ويتكەنى سەرتيفيكاتتالعان, ستاندارتتان وتكەن قۇرىلعى قولدانىلىپ, ول ورتاق بازاعا جيناقتالىپ جاتقان جوق. ءار تاربيەشى ءوزىنىڭ تەلەفونىنداعى قوسىمشانى پايدالانادى. كامەلەت جاسىنا تولماعان بالالاردىڭ سۋرەتتەرىنىڭ ءۇشىنشى بىرەۋدىڭ قولىنا تۇسپەسىنە كەپىلدىك جوق. ۇشىنشىدەن, ينتەرنەت ساپاسىنىڭ ناشارلىعى قول بايلايدى. كەيدە بالالار جىلاپ, سۋرەتكە تۇسۋدەن باس تارتادى. بالاباقشا وكىلدەرى «كۇنىنە 1-1 جارىم, كەيدە ءتىپتى 3-4 ساعاتىمىز توپتاعى 20-25 بالانى سۋرەتكە تۇسىرۋمەن وتەدى» دەپ شاعىمدانادى», – دەدى قوعامدىق بىرلەستىك فيليالىنىڭ باسشىسى ءلاززات باقتىباەۆا.

قىزىلوردالىق اتا-انا شۇعىلا جاقسىبەكوۆانىڭ ەكى بالاسى وبلىس ورتالىعىنداعى جەكە بالاباقشاعا بارادى.

«ۇلكەنىمىزدىڭ جاسى 3-تەن اسقان. ءوزى توماعا-تۇيىق, «سۋرەتكە تۇسكىم كەلمەيدى» دەپ جىلاپ كەلەدى. مەن بۇعان و باستا قارسى بولعانمىن, قازىر دە سول پىكىردەمىن. بىراق كۇندەلىكتى كەلگەن-كەلمەگەنىن ەسەپكە الۋ ءۇشىن سۋرەتكە ءتۇسىرۋ كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىردى. كونبەگەندە قايتەسىڭ, بالاباقشاعا بەرىپ, ءوزىم جۇمىسقا شىعۋىم كەرەك. تۇسكىسى كەلمەسە, قيناپ كەرەگى نە?! بۇل بالانىڭ پسيحولوگياسىنا كۇش تۇسىرەدى», – دەدى ول.

فەيس-باقىلاۋدى قۇپ كورمەيتىندەردىڭ تاعى ءبىرى – قالا تۇرعىنى مۇحتار جولامانوۆ. ول دا تاربيەشىلەر «بالاڭىز سۋرەتكە تۇسۋدەن قاشادى» دەپ شاعىمداناتىنىن ايتىپ, نارازىلىق ءبىلدىردى.

«ەكى بالامنىڭ ءبىرى بۇزىقتاۋ. سۋرەتكە تۇسىرەردە ءبىر ورىندا تۇرمايدى, جىلايدى. باسقا دا تانىستارىمنىڭ باسىندا بار بۇل جاعداي. تاربيەشىلەر بالاعا تاربيە بەرە مە الدە ولاردى سۋرەتكە تۇسىرە مە? بالانى فەيس-باقىلاۋدان وتكىزبەسە, كەلمەگەن ەسەپ ەكەن. بۇل – ناعىز اقىماقتىڭ ءىسى, بىرەۋ وسىلاي اقشا جاساپ وتىرعان سياقتى», – دەدى مۇحتار جولامانوۆ.

«ادىلدىك جولى» رقب وكىلى ءساتسىز جوبانىڭ كەسىرىنەن كاسىپكەرلەر ەكى وتتىڭ ورتاسىندا قالىپ وتىر دەپ سانايدى.

«ەرتەڭگى كۇنى پەداگوگ شاعىمدانسا, كاسىپكەردىڭ ۇستىنەن ءىس قوزعالۋى مۇمكىن. ويتكەنى ول پەداگوگتى زاڭسىز ارەكەتكە ماجبۇرلەپ وتىر. وزگە بىرەۋدىڭ بالاسىنىڭ بيومەتريالىق دەرەكتەرىن جيناۋ بويىنشا اكىمشىلىك كودەكستە جاۋاپكەرشىلىك كوزدەلگەن. بۇل ءبىلىم مەن تاربيە ساپاسىنا دا اسەر ەتەدى», – دەدى ءلاززات باقتىباەۆا.

ونىڭ ايتۋىنشا, مۇنداي تاجىريبە باسقا وبلىستاردا جوق. بالاباقشا ازداي, ەندى سپورت جانە مادەنيەت ۇيىرمەلەرىنە دە فەيس-باقىلاۋ ورناتۋ جوسپارلانىپ وتىرعان كورىنەدى.

«ۇيىرمەلەردىڭ ۇزاقتىعى 45 مينۋت ەكەنىن ەسكەرسەك, توپتا 20 -25 بالانى سۋرەتكە ءتۇسىرۋ مۇمكىن ەمەس. نەگىزى قوس مينيسترلىكتىڭ بۇيرىقتارىندا باقىلاۋ تەتىكتەرى كوزدەلگەن. ءبىر ايلىق بەينەمۇراعات بار. قاجەت بولسا, سونى قولدانا الادى. بىراق جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگان ول تەتىكتەردى قولدانباستان مەملەكەتتەن قوسىمشا شىعىندالۋ ارقىلى بالالاردىڭ بيومەتريالىق دەرەكتەرىن جيناۋدى جالعاستىرىپ جاتىر», – دەدى فيليال باسشىسى.

نازەركە سانيازوۆا,
قىزىلوردا وبلىسى