SÝTEGIMEN JÚRETIN KО́LIKTER

Álemde 26 mıllıonnan astam elektrokólik bar eken. Bul Halyqaralyq energetıka agenttiginiń deregi. Jáne bul kórsetkish 2030 jylǵa qaraı 80 mıllıonǵa jetýi múmkin.
Tek toqpen emes, qazir sýtegimen júretin kólikter de suranysta. Máselen, kólik óndirýde jetekshi memlekettiń biri — Ońtústik Koreıa 2040 jylǵa qaraı sýtegimen júretin kólik sanyn 6,2 mıllıonǵa jetkizýdi kózdep otyr. Sýmen júretin kólikter qoldanysqa áli tolyq engen joq. Biraq ondaı kóliktiń úlgisi jasaldy. Kólik naryǵynda tóńkeris jasaǵysy keletinder kóp. Kólikterdiń jerde emes, kókte kepteliste turatyn kúni de alys emes. Bolashaqtyń kóligi qandaı bolmaq? Janarmaımen júretin avtokólikterdi elektrlik emes, sýtekti qozǵaltqyshy bar kólikter almastyrýy bek múmkin. 2015 jyly Japonııanyń «Toıota» kompanııasy sýtegimen júretin alǵashqy avtokólikti jasap shyǵardy. Sol jyldyń ózinde 400-ge jýyq kólik satylǵan. Kóliktiń aty — Mıraı. Japon tilinen aýdarǵanda «Bolashaq» degendi bildiredi. «Basty ereksheligi: bir qýattalǵannan soń 650 shaqyrymǵa jýyq jol júre alady. Bul toqpen júretin kólikten 3 ese artyq júredi», — deıdi sarapshylar. Ioshıkadzý Tanaka, ınjener: — Sýtek ýly kómirqyshqyl gazyn bólmeıdi. Biz qorshaǵan ortany barynsha lastamaý úshin, osyndaı tıimdi jolyn qarastyrdyq. Ol júzege asty. Mundaı kólik sýtegi men ottegini sińirip, elektr qýatyna aınaldyrady. Osylaısha, ony qýattaýǵa ýaqyt jumsalmaıdy. Sońǵy kezderi sýtekti qozǵaltqyshy bar kólikter Japonııa, Koreıa, AQSh jáne Qytaıda belsendi túrde engizilip jatyr. Sýmen júretin kólikter Shveıarııalyq nanoFlowcell kompanııasy 2 jyl buryn teńiz sýymen júretin kólik qurastyrdy. Bul — Quantino twentyfive elektr kóligi. Tipti qýattaýdy qajet etpeıdi. Tórt oryndy sporttyq kólik, nebári 5 sekýndta saǵatyna 0-den 100 shaqyrymǵa qozǵalady. Eń joǵary jyldamdyǵy saǵatyna 200 shaqyrym. Kólik suıyq akkýmýlıatormen jabdyqtalǵan. Ol kádimgi tuzdy teńiz sýy negizinde daıyndalǵan. Áýedegi taksıler 26 jyldan bastap adamzat dittegen jerine áýe taksılerimen jetýi ábden múmkin. Buǵan Germanııalyq Volocopter kompanııasy 2 jyl buryn ýáde bergen edi. О́ıtkeni kólik barlyq talapqa saı. Dýbaıda ótken synaq kezinde, áýe taksıi 5 mınýtta 200 metr bıiktikke kóterilgen. Kabınaǵa eki adam sııady jáne olardyń qaýipsizdigi úshin arnaıy parashıýtter men 9 qosymsha qýattaǵysh ornatylǵan. Jospar boıynsha 2030 jylǵa qaraı áýe taksıi Dýbaıdaǵy qoǵamdyq kólikterdiń tórtten birin quraıdy. Mundaı taksıdi smarfondarǵa arnalǵan qosymshalar arqyly shaqyrýǵa bolady. Mine, osylaısha qııal-ǵajaıyp fılmderde kórsetiletin kólikter shyndyqqa aınalmaq.