TOQAEV: ÁLEMDIK IT-KOMPANIIaLARMEN TIIMDI BAILANYS ORNATÝ QAJET

Jıyn barysynda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Sıan qalasyndaǵy kólik-logıstıka ortalyǵynyń ashylý rásimine telekópir arqyly qatysty. Memleket basshysy atalǵan sala men jalpy Qazaqstan-Qytaı qatynastary úshin kólik-logıstıka ortalyǵyn ashýdyń mańyzdy ekenin atap ótip, nysandy iske qosty.

Buǵan deıin Qasym-Jomart Toqaev pen Sı zınpın Qytaıdyń Shensı qalasyn Qazaqstanmen, Ortalyq Azııamen jáne odan ári Eýropamen baılanystyratyn Sıan qurǵaq portynda logıstıka ortalyǵyn salý jóninde ýaǵdalasqan bolatyn. Sıan – Qytaıdyń toraptyq tranzıttik ortalyǵy jáne eń iri qurǵaq port ornalasqan qalasy. QHR men Eýropa Odaǵy arasyna qatynaıtyn konteınerlik poıyzdardyń 40 paıyzyna jýyǵy osy jerden jóneltiledi.

Sıan qalasyndaǵy qurǵaq portta ornalasqan Qazaqstan termınalynyń jobalyq qýaty – jylyna 66,5 myń JFE (jıyrma fýttyq ekvıvalent). Termınal elimizdiń eksporttaýshylary úshin jańa ótkizý naryqtaryna jol ashady, júkterdi jetkizý merzimin edáýir qysqartady jáne Qazaqstannyń Eýrazııadaǵy senimdi tranzıttik hab retindegi pozıııasyn nyǵaıtýǵa múmkindik beredi. Sodan keıin Memleket basshysy «QTJ» UK» akıonerlik qoǵamy men Qytaıdyń Huawei kompanııasy birlesip qurǵan jańa Innovaııalyq ortalyqty ashty. «QTJ» UK» AQ basqarma tóraǵasy Nurlan Saýranbaevtyń aıtýynsha, atalǵan ortalyq «Aqyldy temir jol» jobasyn júzege asyrý maqsatynda qurylǵan.

Memleket basshysyna temirjol kóligi jumysynyń tıimdiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan ıfrlyq sheshimder tanystyryldy. Jobalar IT jáne telekommýnıkaııa salalaryndaǵy álemniń jetekshi kompanııalaryn tarta otyryp iske asyrylýda. Búginde Qazaqstan temirjoly PSA kompanııasymen birlesip, Transkaspıı baǵytynda tutas ıfrlyq dáliz ázirlep, iske qosty.

Júıe ýaqytty únemdeıdi jáne tasymaldaý proesin barynsha ashyq, al Qazaqstandy saýda aǵyndary úshin tartymdy etedi. Wabtec kompanııasynyń lokomotıvterin tıimdi paıdalaný jónindegi pılottyq jobasy júzege asyrylyp jatyr. Bultty sheshimderdi, Big Data, Internet zattar (IoT) jáne jasandy ıntellektini (AI) paıdalana otyryp, «Qazaqstan temirjolynyń» ınfraqurylymy men qyzmetterin jańǵyrtý jumystary júrgizilýde. Prezıdent Kólik-logıstıka jáne Innovaııa ortalyqtaryn ashý mańyzdy ekenin atap ótti. – Bul – «Bir beldeý, bir jol» jahandyq bastamasy boıynsha iske qosylǵan joba.

Qazaqstan Tóraǵa Sı zınpın 2013 jyly bizdiń elimizde jarııalaǵan iri jobany tolyǵymen qoldaıdy. Osy bastamanyń arqasynda ortalyqtyń qurylysy qysqa merzimde aıaqtaldy. Munyń barlyǵy – eki el arasyndaǵy tabysty seriktestik nátıjesi. Bul joba Transkaspıı halyqaralyq kólik dálizin damytýǵa jańa serpin bermek.

Sondaı-aq Eýrazııadaǵy saýda-ekonomıka yntymaqtastyǵyn nyǵaıta túsedi dep sanaımyn. Osy ortalyqtyń sapaly salynýyna Qazaqstannyń jáne Qytaıdyń kóptegen mamandary atsalysty. Men búgin barshańyzǵa rızashylyǵymdy bildiremin, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Prezıdent Qazaqstandy Eýrazııanyń negizgi tranzıt habyna aınaldyrý maqsatynda qabyldanyp jatqan keshendi sharalardy oń baǵalady. Bul rette Memleket basshysy shyn máninde básekege qabiletti bolý úshin zaman talabyna saı ınnovaııalyq sheshimder qabyldaǵan jón dep sanaıdy.

– Jýyrda ótken Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda ekonomıkanyń barlyq salasyn ıfrlandyrý máselesine aıryqsha mán berdim. Qazaqstanda ozyq IT-sheshimderdi engizý úshin berik negiz qalyptasqan. Otandyq temirjol salasy «ıfrlyq jarysqa» ýaqyt ozdyrmaı qosylýǵa tıis. Buǵan belgili bir deńgeıde ázirlik bar ekenin kórip otyrmyz. ıfrlandyrýdy jedeldetý esebinen taıaý arada tasymal tıimdiligin arttyrý jáne shyǵyndardy qysqartý mindeti tur. Bul tek kólik-logıstıka salasynyń ǵana emes, jalpy ekonomıkanyń damýyna tyń serpin beredi.

IT-sheshimder retsiz engizilmeı, bir-birin tolyqtyryp, birtutas ekojúıe qalyptastyrýy kerek. Bul – mańyzdy, – dedi Qasym-Jomart Toqaev. Memleket basshysy atalǵan mindetti júzege asyrýǵa otandyq kompanııalardy tartý qajet ekenin aıtty. – Men osy jumysqa otandyq IT-kompanııalardy tartý týraly usynysty tolyq qoldaımyn. Elimizde sondaı kompanııalar jáne mamandar az emes. Álemdik IT-kompanııalarmen tıimdi baılanys ornatý kerek.  Ekonomıkanyń barlyq salasynda osyndaı strategııany júzege asyrǵan jón, – dedi Prezıdent.