Bilim
«Urys shyǵarady»: Belgili ustaz óz pánin durys bilmeıtin, kitap oqymaıtyn muǵalimderdi sóz etti
Foto: jeke qorynan
Belgili pedagog-ustaz Aıatjan Ahmetjanuly muǵalimderdiń biliktiligi týraly áńgime qozǵady. Onyń aıtýynsha, qazaqtyń klassık jazýshylaryn oqymaı, mektepterde sabaq beretin muǵalimder bar. Tipti olardyń keıibiri ádebıetten sabaq beredi eken, dep habarlaıdy qandastar.kz Skifnews.kz aqparat portalyna silteme jasap.
Talaı jyldan beri bilim berý salasynda qyzmet etip júrgen Aıatjan Ahmetjanulynyń sózinshe, muǵalimdik qyzmetke turý úshin test tapsyratyndardyń kóbi ekinshi kezeńge ótpeı qalady. Arasynda tipti, menedjer qyzdarǵa «Ondaı zańdy qaıdan aldyńdar?» dep shý shyǵaryp ketetinder de bar.
«Eń qıyn túıin bilikti kadr… QAZBILIM jobalary ómirge kelgeli 10 jyl. 10 jyl kadrdy búkil óńirde ózim qabyldap kelemin. Sońǵy úsh jyl bilim berý ortalyǵynan ulttyq mektepter jelisine aınalǵasyn, bıyl ádistemelik ortalyq qosyp jatqasyn jylyna 100-ge jýyq jańa kadr qosylady ujymǵa. Bıylǵy oqý jylynda 8 qaladaǵy qyzmetker sany 500-den asady. Qazir bizdiń QAZBILIM ulttyq lıeıleriniń jalaqysy basqa mektepterden jaqsy, eńbek demalysy, saýyqtyrý tólemi memlekettik mektepten de joǵary tólenetinin kórgesin, bizge jumysqa turǵysy keletin mamandar qatary artty. Tipti keı óńirde páterge de kómektesip jatamyz.
Bizde muǵalim qabyldaý barysy eki týrdan turady. Birinshi týr pándik test. Muǵalim óz páninen UBT suraqtarynan quralǵan 90-120 ball arasyndaǵy testileýden ótedi. Tártip solaı. Sebebi, bizge jumysqa turýdyń basty sharty óz pánin jetik bilý. Endi dál osy kezeńde habarlasqan adamnyń bir bóligi test tapsyrasyz deseń kelmeı qalady. Ekinshi bóligi nege tapsyramyn, ondaı zańdy qaıdan aldyńdar dep shý shyǵaryp, menedjer qyzdarǵa urys shyǵaryp ketedi. Osy eki toptan basqa adamdar test tapsyrady.
Birinshi týrdan ótý baly testileýden 50% dan joǵary alý. Iaǵnı 120 baldan 61 den asý, 90 balldan 46 dan joǵary alý. Endi testke kelgen adamdardyń óz páninen alynǵan osy testten 50% ala almaıtyndar testke qatysýshylardyń jartysynan kóbi. Tipti solardyń birazynyń túıindemesin kórseń 10 jyldan artyq sabaq bergen. Men ań-tańmyn. Biraq, nátıjeńiz nege tómen deseńiz ashýlanady. Sol úshin ekinshi kezeńge ótpedińiz dep aqyryn qoshtasamyz. Ashýlanady. Sol adamdardyń aldyndaǵy balalarǵa janym ashıdy. Keı óńirde testen shektik ball alatyn maman tappaı qor bolamyz.
Ekinshi týr. 8 qaladaǵy ustazdardy da ózim suqbattan ótkizemin. О́z páninen testen ótken ustazdardyń izdenisi qalaı, balany, mektepti shynaıy jaqsy kóre me, ózin damyta ala ma dep ár túrli baǵytta suraq qoıamyn. Keıde shymshyma suraqty da qoıamyn. Sebebi, psıhologııalyq turǵyda synaý úshin. Ár túrli oqıǵaǵa tap bolasyń.
Men úshin eń aýyr jumys osy maman tabý, muǵalim qabyldaý. Sebebi eldi jumyssyzdyq emes, biliksizdik jaılap ketken, ókinishke qaraı. Basqa pándi sosyn aıtarmyn. Eń aldymen bıyl bizge konkýrsqa eń kóp qatysqan pán qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi boldy. Sol suqbattar jaıly kóńil qulazytqan, kóp qaıtalanǵan eki úsh jaıtty aıtaıyn. Bıyl keminde 200-den asa qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimimen suqbat qurdym.
Turaqty qoıylatyn suraqtarymnyń biri:
— Sońǵy ret qashan, qandaı kitap oqydyńyz? (Oqyǵan kitaptary týraly áńgimelesem.)
О́kinishke qaraı, múlde kitap oqymaıtyndar kóp. Qandaı kitap oqyp júrsiz degende “Ekinshi bolma”, “О́mirge sheksiz ǵashyq”, “Júrek tynyshtyǵy”, “Erkem, ómiriń bolsyn kórkem”ataıtyndar kóp. Júregiń aýyrady.
— Qazaq klassıkterinen kimderdiń qandaı shyǵarmasyn oqydyńyz? (Oqydym degen avtorlardan, shyǵarmalardan suraq qoıamyn.)
О́kinishke qaraı, Berdibekti, Ábishti, Maǵaýın men Qabdeshti oqymaıdy. Biraq, qazaq tili men ádebıetten sabaq beredi.
Al Rahymjan Otarbaev, Beksultan Nurjekeev sekildi avtordy surasań ol kim deıtinder de kóp. О́kinishti.
— Balalarǵa qalaı kitap oqyta alamyz?
Bul suraqqa aldyńǵy suraqtardan keıin kósilgisi keletinder kóp. О́zi kitap oqymaıtyn adam bireýdi bylaı qyzyqtyrar edim degeni ótirikteý kórinedi.
О́kinishke qaraı, PISA emtıhany qorytyndysynda qatysqan 80 elden oqý saýattylyǵy boıynsha 62 orynda turǵanymyzdy sondaıda oılanyp ketesiń…
Tipti, oqýlyqta berilgen shyǵarmalardy muǵalim tek oqýlyqtaǵy úzindisin ǵana oqyǵanyn bilgende balalarǵa janyń aýyrady. “Ataý kere” shyǵarmasynyń basty ıdeıasy ne degen suraǵyma alqashtyń ómiri týraly shyǵarma degen jaýapty estigende kúıip, kúıinip ketken kezimde boldy…
Bilim sapasy muǵalim sapasynan bıik bolmaıdy. Bul – aksıoma», – dep jazdy ol áleýmettik jelidegi paraqshasynda.