“Jańa adamdar” Kaspııdiń taǵdyryna alańdap, úndeý jasady

Foto: ashyq derekkóz

26-qyrkúıekte Halyqaralyq teńiz kúni atalyp ótedi. Bul meıram kóp jyldar boıy adamnyń ysyrapshyldyǵy men teńizge degen tutynýshylyq qarym-qatynasynan týyndaǵan máselelerdiń mańyzdylyǵyn kórsetýi kerek, dep habarlaıdy qandastar.kz.

Kaspıı teńizi – Qazaqstannyń basty muralarynyń biri, jáne biz ony joǵaltýdamyz! Ken óndirý nátıjesindegi tabıǵı aýmaqtyń lastanýy biregeı balyqtar men janýarlardyń qyrylýyna ákelýde, olardyń keıbir túrlerine joıylý qaýpi tónip tur. Mıllıondaǵan ıtbalyqtar kezinde Kaspııdi óz qonystary retinde sanady. Mamandardyń málimetteri boıynsha, qazir olardyń sany 60 myńnan aspaıdy. Jyl saıyn teńizge 200 myń tonna munaı men 100 mıllıon tekshe metrden astam tazartylmaǵan aǵyndy sýlar quıylady. Las sýlar men munaı ónimderi qazirdiń ózinde teńizdi juqpaly aýrýlardyń oshaǵyna aınaldyrdy.

Biz óz qolymyzben óńirimizdiń maqtanyshy, injý-marjany Kaspııdi qurtyp jatyrmyz. О́zimiz keleshek apatqa nazar aýdarýdy doǵardyq. Bul tek Qazaqstan týraly emes. Jaýapkershilik teńizge shyǵa alatyn barlyq elderge júkteledi. Kaspııdiń jaǵdaıy jaǵalaýynda ornalasqan barlyq bes eldiń shuǵyl nazar aýdarýyn talap etedi. Tabıǵat beretin SOS dabyldaryn elemeı júre berýge bolmaıdy.

Dabyl soǵatyn kez keldi! Halyqaralyq teńiz kúninde Astanada, «Jańa adamdar» Kaspıı teńizine shyǵa alatyn elderdiń elshilikteri mańynda, sý qoımasynyń apatty jaǵdaıyn eske salatyn 4 metrlik art-nysandaryn ornatty. Árbir nysanǵa, Kaspıı teńizin saqtaý taqyryby mańyzdy dep sanaıtyn adamdar qaǵa alatyn, «dabyl» bekitilgen. Naýqanǵa Astana turǵyndary belsene qatysty. Kúni boıy elshilik ókilderi úshin dabyl qaǵyldy.

«Jańa adamdar» Ázerbaıjan, Iran, Túrikmenstan, Reseı jáne Qazaqstan turǵyndaryna joldaý jasaıdy. Biz kúsh-jigerimizdi biriktirýge shaqyramyz, óıtkeni Kaspıı – bizdiń ortaq muramyz. Saıasatkerler, kásipkerler, iri munaı korporaııalary, ǵalymdar, ekologtar, qarapaıym halyq – bári birge bul máseleni sheshýmen aınalysýy kerek. Qanshalyqty tezirek bolsa, sonshalyqty jaqsyraq.