ءبىلىم

اباي –اقىن, اباي – كۇيشى قازاقتا

21.10.2019

0 2  277

اباي –اقىن, اباي – كۇيشى قازاقتا
الماتى قالاسى, الاتاۋ اۋدانى, № 82 جبب مەكتەپتە قازاقتىڭ باس اقىنى – اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ 175 جىلدىعىنا وراي «ابايدىڭ تابيعات ليريكاسى» اتتى سۋرەت سايىسى جانە «اسىل ءسوزدى ىزدەسەڭ, ابايدى وقى ەرىنبە!» اتتى وقۋشىلار اراسىندا مانەرلەپ وقۋدان جىر ءمۇشايراسى ءوتتى.سۋرەت سايىسىندا اقىننىڭ كۇز, قىس, جانە جاز مەزگىلدەرىنە بايلانىستى كوز تارتارلىق عاجاپ تۋىندىلارى ورىن الدى.

سۋرەتتەن جاراتىلىستىڭ جايدارى جازىن, ءتۇسى سۋىق تۇماندى كۇزىن, نە بولماسا ساقىلداعان ايازى مەن قارلى بورانىن كورىپ تۇرعانداي بولاسىڭ. بۇل سايىستا ەرەكشە كوزگە تۇسكەن «8 ب» سىنىپ وقۋشىسى كيم انەل باس جۇلدەنى يەلەنسە, «7 گ » سىنىپ وقۋشىسى شاوليەۆا ميلاناعا I- ورىن بۇيىرىپ, II- ورىندى بۋوريۋس رۋسلانا, III-ورىندى سادىكوۆا ينارا قانجىعاسىنا بايلادى. ال جىر ءمۇشايراسى وتە تارتىستى جانە قىزىقتى ءوتتى دەسەكتە بولادى. «اباي – ماڭگىلىك پوەزيا» ايدارىندا سايىسكەرلەر اقىننىڭ ولەڭىن ناقىشىنا كەلتىرىپ, مانەرلەپ وقىسا, « ەستىمەگەن ەلدە كوپ» ياعني, سۇراق-جاۋاپ ايدارى بويىنشا اقىننىڭ ومىرىنەن تۇشىمدى سۇراقتار قويىلىپ, سايىس تارتىستى ءوتتى.
I-ورىن يەگەرى « 6 ا» سىنىپ وقۋشى داۋتقان جانەل, II-ورىن «7 ا» سىنىپ وقۋشىسى بايمۇرات ايىم, ال III- ورىندى «8 ا » سىنىپ وقۋشىسى بەليالوۆا باحىتگۋل يەلەندى.
اباي –الەمى ۇلى قازىنا. ءبىز تەك اقىننىڭ ولەڭدەرىمەن, قارا سوزدەرىن بىلەمىز. اباي جايلى ءار ءتۇرلى قىزىقتى دەرەكتەرمەن بولىسكىم كەلىپ وتىر. اباي بالا كۇنىنەندە جاتتاعان كەيبىر ولەڭدەرىن كارىلىككە جەتكەن ۋاقىتىنا شەيىن ۇمىتپاعان دەسەدى. ابايدى اقىن, اۋدارماشى, فيلوسوف,- دەپ تانىيمىز. اباي اقىن بوپ ءسوز جازىپ قانا قويماي, ءوز ولەڭىنە ءوزى ءان جازعان. بىراق اقىننىڭ كۇيشىلىك ونەرىن كوپ جۇرت بىلە بەرمەيدى ەكەن. ءيا, راس قازاقتىڭ باس اقىنى – اباي كۇي شىعارعان. اقىننىڭ «ماي ءتۇنى», «جەلدىرمە» جانە «تورجورعا» اتتى ءۇش كۇيى بار. سونىڭ ءبىرى «تورجورعا» كۇيىن ۇلى ماعاۋيا وزىنە ارناپ جىلقى ساتىپ العاندا شىعارعان.
كەشەگى اۋىر دا كۇڭگىرت زاماندا جالىن بوپ جانىپ وتكەن ابايدىڭ وسى مۇراسى تۋعان حالقى ءۇشىن ەشقاشان سارقىلماسى انىق. اباي تۋعان ەلىن قانشا سۇيسە, ەلى ءۇشىن كۇڭىرەنىپ, تەبىرەنسە بۇگىنگى ۇرپاق ونى سونشا قۇرمەتپەن ءسۇيىپ وتىر. اباي اتامىزدىڭ «اتاڭنىڭ بالاسى بولما, ادامنىڭ بالاسى بول» دەگەن وسيەتىن كوكىرەكتە نىق ساقتايىق!
اباي الەمىن بۇكىل دۇنيەگە تاراتۋشى كەمەڭگەر ۇلى مۇحتار اۋەزوۆ «مەن اباي تەرەڭىنەن شومىشتەپ قانا ءىشتىم» دەگەن ەكەن. ال ءبىز ۇلى عۇلاما تەرەڭىنە باس قويعانىمىزبەن, تەك قانا سول تەرەڭنەن ءدام تاتتىق قوي,- دەپ ويلايمىن. سول سەبەپتى وقۋدان جانە ىزدەنۋدەن جالىقپايىق!