قارجى جانە تولەمدەر
دەپۋتات الەۋمەتتىك پەداگوگتار مەن تەحنيكالىق پەرسونالدىڭ ايلىعىن كوتەرۋدى تالاپ ەتتى
فوتو: parlam.kz
ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى الەۋمەتتىك پەداگوگتاردىڭ, ەدەن جۋشى, اۋلا سىپىرۋشى, ۆاحتەر, كىر جۋعىش ماشينانىڭ وپەراتورى, اسپاز, جۇرگىزۋشى, ەلەكتريك سىندى ماماندار مەن تەحنيكالىق پەرسونالدىڭ جالاقىسى وتە از. ايلىعى شايلىعىنان ارتىلمايتىن ازاماتتار قارىزدانىپ قاۋعالانىپ ءومىر سۇرۋگە ءماجبۇر. ءماجىلىس دەپۋتاتى, «AMANAT» پارتياسى فراكتسياسىنىڭ مۇشەسى نارتاي سارسەنعاليەۆ ءماجىلىس وتىرىسىندا وسى ماسەلەنى كوتەرىپ, قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەمەر-ءمينيسترى ولجاس بەكتەنوۆكە دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى, دەپ جازدى qandastar.kz
«قاڭتاردا مەكتەپتەردى ارالاپ ۇجىممەن كەزدەستىم. سول كەزدە ولاردىڭ جانىن ايازداي قارىعان ماسەلە: الەۋمەتتىك پەداگوگتاردىڭ ازعانتاي ايلىعى مەن ءبىلىم وردالارىنداعى قاراپايىم قىزمەتكەرلەردىڭ تۇككە جەتپەيتىن جالاقىسى ەكەنى ايتىلدى.
بىرىنشىدەن, الەۋمەتتىك پەداگوگتاردى ۆ3 فۋنكتسيونالدىق بلوگىنان ۆ2 فۋنكتسيونالدىق بلوگىنا اۋىستىرۋ كەرەك دەپ 2023 جىلى ءماجىلىس مىنبەرىنەن ايتتىق, ناقتى ۇسىنىستار بەردىك. بىراق ۇكىمەت بۇل ماسەلەنى ءالى شەشكەن جوق. الەۋمەتتىك پەداگوگتىڭ مىندەتىنە زەر سالعان ادام ولاردىڭ تالابىن تاپ باسىپ تۇسىنەر ەدى. ماسەلەن, ءبىر الەۋمەتتىك پەداگوگ 1500-2000 بالامەن جۇمىس ىستەيمىن دەيدى. مەكتەپتەگى وقۋشىلاردىڭ تاماقتانۋ ءتارتىبىن جاساقتاۋ, وقۋشىلاردىڭ قۇجاتتارىن جيناۋ, مەكتەپكە جول اكتسياسىن جۇزەگە اسىرۋ, ديناميكالىق باقىلاۋدا تۇراتىن وقۋشىلارمەن جۇمىس ىستەۋ, لاگەرگە جولداما العان بالالاردىڭ قۇجاتتارىن دايىنداپ, بارعان بالالاردى قاداعالاۋ, قاجەت بولسا جۇمىستان كەيىن ءۇي ارالاۋ, ەرەكشە ءبىلىمدى قاجەت ەتەتىن وقۋشىلارمەن جۇمىس ىستەۋ دە الەۋمەتتىك پەداگوگتاردىڭ موينىنا ارتىلعان. بۇل ءبىر ماماننىڭ جىپكە تىزگەنى. وسىنشا قىزمەتى ءۇشىن الاتىن ايلىعى قازىر 118 مىڭ تەڭگە. 2 جىل بۇرىن تالاپ ەتكەنىمدەي الەۋمەتتىك پەداگوگتاردى ۆ2 فۋنكتسيونالدىق بلوگىنا اۋىستىرسا ولاردىڭ ايلىعى 150 000 تەڭگە بولار ەدى.
بۇل باستاماعا قارجى قات دەگەن ۇكىمەت وكىلىنىڭ جاۋابىنان سوڭ رەسمي ەسەپتەتتىم, 2023-2024 وقۋ جىلىندا ەلىمىزدە «ءبىلىم بەرۋ» سالاسى بويىنشا «ۆ3» بلوگىنا جاتاتىن 4 775 الەۋمەتتىك پەداگوگ بار ەكەن.
بۇل ساناتقا «ۆ3» بلوگىنا جاتاتىن 70 847 تاربيەشى; مەكتەپالدى دايارلىق توبىنىڭ/سىنىبىنىڭ 9360 پەداگوگى; قوسىمشا ءبىلىم بەرۋدىڭ 3672 پەداگوگى; 1678 ۇيىمداستىرۋشى پەداگوگ; 1434 كاسىبي باعدار بەرۋشى پەداگوگ; 1903 پەداگوگ-اسسيستەنت; 4023 پەداگوگ – پسيحولوگتار (مەكتەپتەن باسقا); دەنە شىنىقتىرۋ بويىنشا 3555 نۇسقاۋشى; 6076 مۋزا.بەينەلەۋ ونەرىنىڭ باسشىلارى مەن پەداگوگتارى; 5140 ادىسكەر; 889 ارنايى پەداگوگتاردى قوسا العاندا, جالپى مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ 113 352 پەداگوگى ۆ 3 بلوگىنا جاتادى. وسى مامانداردىڭ بارلىعىن ۆ3 بلوگىنان ۆ2 بلوگىنا اۋىستىرساق جىلىنا بيۋدجەتتەن شامامەن 55 ملرد تەڭگە قوسىمشا جۇمسالادى ەكەن. ۇرپاققا ءبىلىم مەن تاربيە بەرەتىن مامانداردان ايايتىن اقشا ەمەس بۇل. بۇل ءبىرىنشى تالاپ!», – دەدى دەپۋتات.
Aikyn.kz جازعانداي, ول ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى ەدەن جۋشى, اۋلا سىپىرۋشى, ۆاحتەر, كىر جۋعىش ماشينانىڭ وپەراتورى, اسپاز, جۇرگىزۋشى, ەلەكتريك سىندى ماماندار مەن تەحنيكالىق پەرسونالدىڭ جالاقىسىنىڭ ازدىعىن ايتىپ, مۇنى الەۋمەتتىك ادىلەتسىزدىك دەپ اتادى. سونداي-اق بيۋدجەتتىك مەكەمەلەردەگى جالاقى تەڭسىزدىگى زەردەلەۋدى تالاپ ەتتى.
«ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى تەحنيكالىق پەرسونال قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى 2024 جىلى 71%-عا, 2025 جىلى 100% – عا وسەدى دەگەن رەسمي مالىمەتتى ءبارىمىز بىلەمىز. بىراق سونىڭ وزىندە اتالعان ازاماتتاردىڭ ايلىعى ەلىمىزدەگى ورتاشا جالاقى تۇرماق مەديانالىق جالاقى دەڭگەيىنە جەتپەيدى. بۇل الەۋمەتتىك ادىلەتسىزدىك, سونى جويىپ جۇمىسشىلاردىڭ جالاقىسىن كوتەرۋ كەرەك!
اتالعان 2 تالاپتى ورىنداۋ ءۇشىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتى «ازاماتتىق قىزمەتشىلەرگە, مەملەكەتتىك بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن ۇستالاتىن ۇيىمداردىڭ قىزمەتكەرلەرىنە, قازىنالىق كاسىپورىنداردىڭ قىزمەتكەرلەرىنە ەڭبەكاقى تولەۋ جۇيەسى تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ 2015 جىلعى 31 جەلتوقسانداعى № 1193 قاۋلىسىنا ءتيىستى وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلسىن. جانە باسقا دا بيۋدجەتتىك مەكەمەلەردەگى جالاقى تەڭسىزدىگى زەردەلەنسىن.
وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگى ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىمەن جانە قارجى مينيسترلىگىمەن بىرلەسە وتىرىپ, جۇمىسشى ساناتىنداعى تەحنيكالىق قىزمەتشىلەرگە ەڭبەك دەمالىسىنا تولەنەتىن تولەم مولشەرىنە ساۋىقتىرۋ جاردەماقىسىن قوسۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرىپ, رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن شىعىنداردى ەسەپتەسىن.
بيىلعى جىلدى مەملەكەت باسشىسى «جۇمىسشى ماماندىقتار جىلى» دەپ جاريالادى. مەن جىپكە تىزگەن ماماندار جۇمىسشى ماماندىق ەمەي نەمەنە? ەندەشە ولاردىڭ جالاقىسىن بيىل كوتەرمەگەندە قاشان كوتەرەمىز?», – دەدى نارتاي ارالباي ۇلى.