ELIMIZDEGI JARTY MILLIONǴA JÝYQ STÝDENTTIŃ MOINYNDA KREDIT BAR

Eldegi 500 myńǵa jýyq stýdenttiń nesıesi bar. Onyń ishinde 47 myńy problemalyq nesıe. Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttiginiń málimetine qaraǵanda bul tizim uzaryp keledi. Ne istemek kerek? Oqýyn bitirmeı jatyp, qaryzǵa batqan jastardyń sanyn azaıtý úshin olarǵa kredıt berý tártibi ózgeredi.

Bankke qomaqty qaryzy bar jastardyń biri Batýhan Ysqaqov. Stýdent tanysyna kómektesemin dep, óz atyna nesıe alǵan. Keıin aldanǵanyn túsingen. Buryn-sońdy bankten qaryz alyp kóremegen jigit nesıe rásimdeýdiń túk qıyndyǵy bolmaǵanyn aıtady. Bir mıllıonǵa jýyq nesıeni bar-joǵy bes mınýtta rásimdegen.  Batýhan Iskakov, stýdent: «Kredıtti ózim jaýyp tastaımyn degen soń men senip, 810 myń teńge onlaın nesıe alyp berdim. Biraq aı saıynǵy tólem ýaqyty kelgende jańaǵy bala ýádesinde turmady. Nátıjesinde meniń nesıe tarıhym buzyldy. Keıin onyń taǵy 5-6 stýdentke dál osylaı qaryz aldyryp, aqshasyn qaıtarmaı júrgenin bildim.

О́zim aqyly bólimde oqımyn. Sabaqtan keıin jumys isteımin. Endi oqýymnyń aqysymen qatar kredıtti de tóleýge týra keledi». Statıstıkaǵa súıensek, eldegi 500 myńǵa jýyq stýdenttiń kredıti bar. Onyń ishinde 47 myńy problemalyq nesıe. Keı bankter jumysy joq bolsa da, 18 jasqa tolǵandarǵa tutynýshylyq kredıt berip kelgen. Endi tabysy joq stýdentterge nesıe berilmeıdi.  Madına Ábilqasymova, QR Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttiginiń tóraǵasy: — Jastarǵa kredıt berýdiń dınamıkasyn qarasaq, problemalyq kerdıtterdiń úlesi artyp keledi. Qazirgi ýaqytta 11% deıin jetti. Sol sebepten endi jastar úshin kredıtterdi resmı túrde tirkelgen tabystary bolsa, kiristeri bolsa, tek qana sol kezde qarjy uıymdary beredi. Bul 18-21 jas arasyndaǵy azamattarǵa arnalǵan. Al jumysy joq stýdentter úshin, tóleý merzimi ótip ketken bereshekterdi retteý tetikteri bar.

Ol úshin stýdentter bankterge nemese mıkroqarjy uıymdaryna aryz jazý kerek. Sonda olarǵa jańa tólem kestesi jasalady, dedi agenttik tóraǵasy. Al sarapshylar máseleni sheshý úshin kredıt berý jasyn shekteýdi usynady.  Nurjan Bııaqaev, bank máseleleri boıynsha táýelsiz sarapshy: — Nesıe alyp, qaryzǵa batqan jastar kóbeıip barady. Maǵan mıkroqarjy uıymdary men bankterge jarty mıllıon teńge bereshegi bar stýdentter kelip keńesedi. Ata-nalaryna aıtýǵa qorqady. Al óz erkimen máseleni sheshe almaıdy. Sondyqtan men 21 jasqa deıin nesıe bermeý kerek dep esepteımin. Qazaqstannyń bank júıesinde mundaı tájirıbe buryn bolǵan. Sondaı-aq, tekserý kezinde tabysy qaryzyn jabýǵa jetpeıtin azamattarǵa bank qalaı kredıt resimdeıtini túsiniksiz. Jumys istese de, istemese de 21 jasqa deıin kredıt rásimdeýdi zań júzinde shekteý qajet. Jastarǵa nesıe berýdi shekteý týraly depýtttar da aıtqan. Biraq qarjy naryǵyn retteý agenttiginiń basshysy «kredıt alý ár adamnyń konstıtýııalyq quqyǵy» dep túsindirdi. Sondyqtan stýdentter úshin tek tabys jaǵynan shekteý bolady. Onyń ózinde shákirtaqylary resmı kiris bolyp qala beredi.