ءبىلىم
قبتۋ ق ۇلىباەۆتاردان مەملەكەتكە قايتارىلدى
فوتو:ulysmedia
دينارا ق ۇلىباەۆاعا قاتىسى بار قازاقستان-بريتان تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى (قبتۋ) مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارىلدى, دەپ حابارلايدى qandastar.kz اقپارات پورتالى.
قارجىلىق ەسەپتىلىك دەپوزيتاريىندەگى اقپاراتقا سايكەس, ەندى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جاڭا يەسى — قايتارىلعان اكتيۆتەردى باسقارۋ كومپانياسى. بۇل كومپانيانىڭ جالعىز قۇرىلتايشىسى جانە قاتىسۋشىسى – قازاقستان ۇكىمەتى. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ اكتسيونەرلىك قۇرامىنداعى وزگەرىستەر 27 اقپاندا رەسمي تىركەلگەن.
Skifnews.kz جازعانداي, قبتۋ 2001 جىلى 3 تامىزدا قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ قاۋلىسىمەن قۇرىلعان. قازاقستان تاراپىنان قۇرىلتايشىسى – ۇكىمەت, ال ۋاكىلەتتى ورگانى – ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى. بريتان تاراپتان ۋنيۆەرسيتەتتىڭ سەرىكتەستەرى ۇلىبريتانيا ەلشىلىگى مەن ونىڭ نەگىزگى وكىلى بريتاندىق كەڭەس بولدى.
2003 جىلى ۋنيۆەرسيتەت «قازمۇنايگاز» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ مەنشىگىنە ءوتتى, سول كەزدە كومپانيا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جالعىز اكتسيونەرى بولعان. 2018 جىلى جەكەشەلەندىرۋ باعدارلاماسى اياسىندا قبتۋ نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ءبىلىم بەرۋ قورى قاراماعىنا ءوتتى. قوردىڭ قۇرىلتايشىلارىنىڭ ءبىرى – نازارباەۆتىڭ ورتانشى قىزى دينارا ق ۇلىباەۆا.
2023 جىلى شىلدە ايىندا قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ زاڭسىز الىنعان اكتيۆتەردى مەملەكەتكە قايتارۋ تۋرالى زاڭعا قول قويدى. ول كەزدە بۇل مەحانيزم ءىرى كوررۋپتسياعا ۇشىراعان تۇلعالار مەن اكىمشىلىك-بيلىك رەسۋرستارى بار وليگوپوليا توپتارىنا قولدانىلاتىنى ايتىلعان ەدى.
الايدا «NNEF» قوعامدىق قورى قبتۋ-عا قاتىستى جاعداي تۋرالى تۇسىنىكتەمە بەردى.
بۇگىنگى تاڭدا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا قازاقستان-بريتان تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ (قبتۋ, ۋنيۆەرسيتەت) اكتيۆتەرىن “قايتارىلعان اكتيۆتەردى باسقارۋ كومپانياسىنىڭ” (قابك) بالانسىنا بەرۋ تۋرالى اقپارات تارالۋدا.
وسىعان بايلانىستى “NNEF” قوعامدىق قورى (قور) قالىپتاسقان جاعدايعا تۇسىنىكتەمە بەرۋدى قاجەت دەپ سانايدى.
«راسىندا, قارجىلىق ەسەپتىلىك دەپوزيتاريىندە 27 اقپاننان باستاپ قبتۋ-دىڭ 100% اكتسياسىنىڭ يەسى رەتىندە “قايتارىلعان اكتيۆتەردى باسقارۋ كومپانياسى” كورسەتىلگەن. اكتسيونەردىڭ وزگەرۋى قوردىڭ ەركىنەن تىس, سوت شەشىمىنە سايكەس جۇزەگە اسىرىلدى.
قور 2018 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىنا سايكەس وتكىزىلگەن اشىق كونكۋرس ناتيجەسىندە قبتۋ-دىڭ 100% اكتسياسىن ساتىپ الدى. “Baker Tilly Kazakhstan Advisory” تاۋەلسىز كونسالتينگتىك كومپانياسى بيزنەسكە كەشەندى باعالاۋ جۇرگىزىپ, قورىتىندىسىن ۇسىندى. كونكۋرس ناتيجەسىندە “NNEF” قق مەن “قازمۇنايگاز” ۇك اق اراسىندا ساتىپ الۋ-ساتۋ كەلىسىمشارتى جاسالىپ, مامىلە قۇنى 12 110 187 000 تەڭگەنى قۇرادى.
قور ساتىپ العان كەزدە ۋنيۆەرسيتەت داعدارىستى جاعدايدا بولدى: قوردالانىپ قالعان شىعىن 2,7 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. ستۋدەنتتەر كونتينگەنتى نەبارى 1 871 ادامنان تۇرسا, پروفەسسورلىق-وقىتۋشىلىق قۇرام (پوق) نەگىزىنەن قوسىمشا جۇمىس ىستەيتىن وقىتۋشىلار بولىپ, بۇل عىلىمي دەڭگەيدىڭ تومەندەۋىنە اسەر ەتتى. ۋنيۆەرسيتەت بارلىعى 16 ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىن عانا ۇسىندى, ال قازاقستان ءۇشىن باسىم باعىتتاردىڭ ءبىرى سانالاتىن قازاقستاندىق تەڭىز اكادەمياسى (كما) جانە لوندون ەكونوميكا مەكتەبى (LSE) جابىلۋدىڭ الدىندا تۇردى. مۇناي-گاز سالاسىنداعى كەيبىر تەحنيكالىق ماماندىقتارعا تاپسىرۋشىلار سانى جەتپەي, اتالعان باعدارلامالارعا ليتسەنزياسىنان ايىرىلۋ قاۋپى تۋدى. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ بارلىق تەحنيكالىق جانە ينجەنەرلىك كوممۋنيكاتسيالارى اپاتتى جاعدايدا بولدى, ولار سالىنعاننان بەرى جوندەۋ كورمەگەن: شاتىر مەن ليفتتەر قايتا قالپىنا كەلتىرۋدى قاجەت ەتتى, سانيتارلىق توراپتار جۇمىس ىستەمەدى, ەدەن, ەسىك-تەرەزە مەن باسپالداقتاردىڭ دا كۇيى ءماز ەمەس-ءتى», – دەلىنگەن حابارلامادا.
وسى قيىن جاعدايدا قور ۋنيۆەرسيتەتتى داعدارىستان شىعارۋ جانە ونى جان-جاقتى ترانسفورماتسيالاۋ ستراتەگياسىن ازىرلەدى. قوردىڭ ءتيىمدى باسقارۋىنىڭ ارقاسىندا كبتۋ قىسقا مەرزىم ىشىندە داعدارىستى ەڭسەرىپ قانا قويماي, جاڭا ساپالى دەڭگەيگە كوتەرىلدى. بۇگىندە كبتۋ-دىڭ جەتىستىكتەرى مەن تابىسى ايقىن:
• ستۋدەنتتەر سانى 1 871-دەن 7 649 ادامعا دەيىن ءوستى;
• ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى 16-دان 68-گە دەيىن ارتتى;
• ەكى جاڭا فاكۋلتەت اشىلدى;
• كما جانە LSE سياقتى باسىم ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ دامۋىنا قولداۋ كورسەتىلۋدە;
• LSE-كبتۋ باعدارلاماسى بويىنشا 600-دەن استام تۇلەك دايىندالىپ, ولار ەلىمىزدىڭ جانە الەمنىڭ جەتەكشى كومپانيالارىندا تابىستى جۇمىس ىستەۋدە;
• او “كاسپي مۇناي” كومپانياسىمەن بىرلەسىپ Smart Field Airankol ونلاين-وقىتۋ پلاتفورماسى ىسكە قوسىلدى;
• Smart Field Airankol پوليگونى نەگىزىندە ورتالىق ازياداعى العاشقى وقۋ-جاتتىعۋ كەن ورنى قۇرىلدى;
• يننوۆاتسيالىق عىلىمي جوبالار ءۇشىن 35 زەرتحانا اشىلدى;
• الماتى قالاسى اكىمدىگىمەن بىرلەسىپ, قازاقستانداعى العاشقى Smart City زەرتحاناسى قۇرىلدى;
• SciVal (2018–2023 جج.) دەرەكتەرىنە سايكەس, ءبىر اۆتورعا شاققانداعى عىلىمي جاريالانىمدار سانى بويىنشا قبتۋ قازاقستانداعى ۇزدىك ءۇش جوعارى وقۋ ورنىنىڭ قاتارىنا كىردى;
• تۇلەكتەردىڭ 90%-ى جاقسى جۇمىسقا ورنالاسادى نەمەسە ماگيستراتۋرادا وقۋىن جالعاستىرۋدا.
قبتۋ-دا جوعارى ساپالى ماماندار دايارلاۋ ABET, ACBSP, CIMA, ACCA, CFA ءتارىزدى الەمدىك اگەنتتىكتەردىڭ اككرەديتاتسياسى جانە قايتا اككرەديتاتسياسى ارقىلى راستالعان.
كبتۋ-دىڭ تۇراقتى دامۋىنا ونىڭ ۇلتتىق جانە حالىقارالىق رەيتينگتەردەگى كوشباسشىلىعى دا دالەل: ۋنيۆەرسيتەت QS حالىقارالىق رەيتينگىنە سايكەس قازاقستانداعى ۇزدىك 5 تەحنيكالىق جوعارى وقۋ ورنىنىڭ جانە ورتالىق ازيا مەن شىعىس ەۋروپاداعى ۇزدىك 30 جوعارى وقۋ ورنىنىڭ قاتارىندا.
ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ماڭىزدى دامۋ باعىتى – الەمنىڭ جەتەكشى وقۋ ورىندارىمەن ىنتىماقتاستىق ورناتۋ. ولاردىڭ قاتارىندا لوندون ۋنيۆەرسيتەتى, گارۆارد بيزنەس مەكتەبى, MIT, كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتى, رەدينگ ۋنيۆەرسيتەتى, نورتگەمپتون ۋنيۆەرسيتەتى, قىتاي مۇناي ۋنيۆەرسيتەتى جانە باسقالار بار. 2024 جىلى روبەرت گوردون ۋنيۆەرسيتەتىمەن ( ۇلىبريتانيا) بىرلەسكەن PhD باعدارلاماسى بويىنشا كەلىسىم جاسالدى.
قبتۋ-دىڭ عىلىمي ورتالىق رەتىندەگى بەدەلىنىڭ ارتۋىنىڭ ناتيجەسىندە Eni Agip Karachaganak, Total E&P, Schlumberger, Fraunhofer Institute of Automation, Chevron, NCOC, Micromine, Honeywell, Emerson, Schneider Electric, Baker Hughes, Halyk Bank, كاسپي مۇناي, ياندەكس, Cavendish Laboratory (كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتى) سىندى جەتەكشى كومپانيالارمەن بىرلەسكەن زەرتحانالار قۇرىلدى.
“NNEF” قورى ەشقاشان قبتۋ-دان پايدا تابۋدى ماقسات ەتكەن جوق جانە ۋنيۆەرسيتەت قىزمەتىنەن بىردە-ءبىر رەت ديۆيدەند العان ەمەس. بارلىق كىرىستەر ۋنيۆەرسيتەتتى دامىتۋعا قايتا ينۆەستيتسيالاندى: عيماراتتاردى جاڭعىرتۋ جانە جوندەۋ, ينفراقۇرىلىمدى جاڭارتۋ, زەرتحانالاردى جابدىقتاۋ جانە ستۋدەنتتەر ءۇشىن جاعداي جاساۋ. سوڭعى جەتى جىل ىشىندە قور ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىن دامىتۋعا 11 ملرد تەڭگەدەن استام قاراجات سالدى, ونىڭ ىشىندە:
• 3,6 ملرد تەڭگە ۋنيۆەرسيتەت ينفراقۇرىلىمىن نىعايتۋعا, ونىڭ ىشىندە:
– 2 ملرد تەڭگە ينجەنەرلىك جەلىلەردى, شاتىردى, ليفتتەردى كۇردەلى جوندەۋگە جانە عيماراتتى ارلەۋگە;
– 1,6 ملرد تەڭگە زەرتحانالاردى زاماناۋي جابدىقتارمەن جابدىقتاۋعا;
– 660 ملن تەڭگە ءورتتىڭ سالدارىن جويۋعا باعىتتالدى.
• 7 ملرد تەڭگە ستۋدەنتتەر ءۇشىن الەۋمەتتىك جاعدايدى جاقسارتۋعا ينۆەستيتسيالاندى:
• 980 ورىندىق ەكى جاڭا زاماناۋي جاتاقحانا سالىندى;
• 2 400 شارشى مەترلىك كوپفۋنكتسيونالدى سپورت كەشەنى اشىلدى.
قبتۋ – قوردىڭ 25 جىلدان استام ۋاقىت بويى ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا ىسكە اسىرىپ كەلە جاتقان ماڭىزدى جوبالارىنىڭ ءبىرى. وسى ۋاقىت ىشىندە “NNEF” قورى قازاقستاننىڭ ءبىلىم جۇيەسىن دامىتۋعا 250 ميلليون دوللاردان استام قاراجات سالدى.
قور قبتۋ-دى تۇراقتى دامىتۋ ستراتەگياسىن ۇستانادى جانە ۋنيۆەرسيتەتتىڭ بولاشاق جەتىستىكتەرى مەن وركەندەۋى ءۇشىن الداعى ۋاقىتتا دا ينۆەستيتسيا سالۋعا دايىن.
“NNEF” قورى قبتۋ اكتسيالارىنا قاتىستى قۇقىقتارىن قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن زاڭ اياسىندا بارلىق قاجەتتى شارالاردى قابىلداۋدا.
«قازاق-بريتان ۋنيۆەرسيتەتى» اق اكتسيونەرلەرىنىڭ وزگەرگەنى تۋرالى شەشىم 2025 جىلدىڭ 27 اقپانىندا قابىلداندى. ۋنيۆەرسيتەت , سونداي-اق بۇرىن قبتۋ-عا تيەسىلى بولعان ەكى ينستيتۋت مەملەكەتتىك «قايتارىلعان اكتيۆتەردى باسقارۋ كومپانياسى» جشس مەنشىگىنە ءوتتى.
ايتا كەتەيىك, بۇعان دەيىن قبتۋ 2018 جىلى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ اكتسيا پاكەتىن جەكەشەلەندىرىپ العان «نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءبىلىم بەرۋ قورى» قوعامدىق قورىنا تيەسىلى بولاتىن.
